Obraz9

158 W. Kotarba

korzyści. Jeśli jednak tego nie uczynią - co niestety często ma miejsce w praktyce - to w przypadku utworów domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. W przypadku natomiast praw wyłącznych na wynalazki, wzory i topografie funkcjonuje tu ustawowe rozwiązanie. W razie uzyskania korzyści przez jednego ze współuprawnionych, każdy z pozostałych współuprawnionych ma prawo do odpowiedniej części z jednej czwartej tych korzyści, po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału. Nie zaproponowano natomiast, pozostawiając ten problem do rozstrzygnięcia przez zainteresowanych lub sądy, sposobu postępowania w sytuacji, gdy jeden z współuprawnionych, mając ku temu warunki, nie korzysta z danego rozwiązania, a rości sobie pretensje do udziału w korzyściach osiąganych przez innego współ-uprawnionego.

W razie pojawienia się problemów na tle współwłasności - dotyczy to wszystkich rodzajów praw wyłącznych - ustawy odsyłają do przepisów Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.

Rozdział 7

Wynagradzanie twórców

WIEDZY CHRONIONEJ

7.1. Wynagradzanie za rozwiązania

Problematyka wynagradzania i zapłaty za wynalazki, wzory i topografie układów scalonych¹⁵⁵, ściśle wiąże się z zagadnieniem prawa do danego rozwiązania¹⁶², czyli z ustaleniem, kto jest właścicielem (dysponentem) rozwiązania, a tym samym, komu przysługuje prawo do uzyskania prawa wyłącznego. Wynagrodzenie może przysługiwać wyłącznie w sytuacji, kiedy to przedsiębiorcy przysługuje prawo do rozwiązania¹⁶³ (ilustracja 24).

Jeśli strony nie umówiły się inaczej, to twórca ma ustawowe prawo do wynagrodzenia, nawet jeśli rozwiązanie zostało przez niego dokonane w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, czy też w wyniku uzyskanej pomocy. Zarówno wówczas, gdy twórca ma ustawowe prawo do wynagrodzenia, jak i wówczas, gdy przekazał swoje rozwiązanie do korzystania, wysokość wynagrodzenia ustalana powinna być w oparciu o kryteria (zasady) ustalania wynagrodzeń przyjęte u danego przedsiębiorcy, a więc w indywidualnych umowach

¹⁶¹    W przypadku prawa do wynagrodzenia przysługującego twórcy chronionej

odmiany rośliny, aktualne przepisy nie zawierają żadnych regulacji.

162

G. Jyż, Prawo do wynagrodzenia za projekt wynalazczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003; A. Szewc, Z problematyki wynagradzania za wynalazki, [w:] Księga pamiątkowa z okazji 85-lecia ochrony własności przemysłowej w Polsce, Urząd Patentowy, Warszawa 2003, s. 191-200.

163

Wyjątek stanowi tu wynagradzanie za projekty racjonalizatorskie. Prawo do wynagrodzenia przysługuje twórcom tych projektów z mocy prawa, pod warunkiem, że projekty te zostały przyjęte przez przedsiębiorcę do wykorzystania. Zasada ta ma zastosowanie wyłącznie do projektów racjonalizatorskich. Twórcom pozostałych projektów wynalazczych prawo do wynagrodzenia może przysługiwać w zależności od okoliczności, w jakich rozwiązania te powstały.