Obraz9 3

Stopień samodzielności można opisać w sposób następujący:

•    w pełni samodzielny,

•    samodzielny pod warunkiem zastosowania udogodnień lub dokonania modyfikacji w otoczeniu,

•    konieczny nadzór ze strony innej osoby w pewnych czynnościach lub w większości codziennych czynności,

•    konieczna pomoc przy pewnych lub przy wszystkich czynnościach codziennych,

•    pełne uzależnienie od innych.

Z myślą o ujednoliceniu oceny aktywności opracowano różne skale. Jedna z nich, zwana czynnościową skalą samodzielności, ocenia aktywność pacjenta w zakresie codziennych czynności, możliwości przemieszczania się, komunikowania się, funkcji socjalnych.

6.5.1.5

Ocena stanu skóry i włosów

Skóra jest powłoką oddzielającą wnętrze organizmu ludzkiego od świata zewnętrznego. Stanowi mocną, elastyczną pokrywę wytrzymałą zarówno na ucisk, jak i rozciąganie. Jest nieprzenikliwa dla większości substancji rozpuszczalnych i gazowych, chroni przed inwazją flory bakteryjnej. Odgrywa kluczową rolę w ter-moregulacji. Jest narządem zmysłu zawierającym receptory dotyku, bólu. ucisku, w^ribracji, temperatury.

Skóra odgrywa ważną rolę w:

•    czynności wydzielniczej,

•    regulacji równowagi wodno-oddcchowcj,

•    czynności rcsorpcyjnej,

•    metabolizmie białek, lipidów, węglowodanów, witamin.

•    w procesach odpornościowych.

Ogólny stan skóry (wygląd, zabarwienie, napięcie, ucieplenie, owłosienie, wykwity, grubość) jest źródłem informacji o stanie zdrowia całego astroju. Systematyczne prowadzenie obserwacji skóry pacjenta pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych w obrębie skóry i narządów wewnętrznych.

Obserwacja obejmuje:

•    ocenę stanu higienicznego skóry, który można określić jako zadowalający

lub niezadowalający,

•    ocenę wyglądu skóry — kolor, napięcie, nawodnienie, ucieplenie, grubość, zawartość podściólki tłuszczowej, wykwity.

Kolor (zabarwienie) skóry. Kolor różowy lub o odcieniu śniadym może w pewnych przypadkach być objawem chorobowym lub świadczyć o aktualnym stahie chorego. Blada skóra marzy jest charakterystyczna dla dużej niedokrwistości. Żółte zabarwienie skóry towarzyszy żółtaczkom. Brązowe plamy pojawiają się na twarzy' w przebiegu chorób wątroby lub u kobiet w ciąży (ostuda). Zabarwienie ziemiste może wskazywać na zaawansowaną chorobę nowotworową, a jasnobrunatne — na marskość wątroby.

Zmiany na skórze o różnym charakterze mogą być objawem chorób zakaźnych, alergicznych, grzybiczych, wirusowych, bakteryjnych, pasożytniczych i nowotworo-vvych- Podstawowym objawem chorób skóry są wykwity. Rozróżnia się wiele ich odmian. Należą do nich:

•    Plama (macula) —jest to wykwit leżący w poziomie skóry, niewyczuwalny przy dotyku, różniący się od skóry otaczającej wyłącznic zabarwieniem. Plamy mogą być barwnikowe, zapalne (rumień), naczyniowe.

•    Bąbel pokrzywkowy (urtica) —jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, barwy poreelanowobiałej lub różowej, szybko powstający i szybko ustępujący bez pozostawiania śladu.

•    Grudka (papula) — jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, o różnych wymiarach, dość wyraźnie odgraniczony i różniący się od skóry otaczającej spoistością i ustępujący bez pozostawienia śladu.

•    Guzek (nodulus) —jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, związany ze zmianami w skórze właściwej, często ulegający rozpadowi i ustępujący z pozostawieniem blizny.

•    Guz (nodiis, tumor) — to większe wykwity guzkowe, zajmujące również tkankę podskórną. Guzy mogą być zapalne lub nowotworowe.

•    Pęcherzyk (wsicula) i pęcherz (bulla) — są to wykwity wyniosłe ponad powierzchnię skóry, wypełnione płynem i ustępujące bez pozostawienia blizny. Jeśli przekraczają 0,5 cm. noszą nazwę pęcherzy.

•    Krosta (pustula) — jest to wykwit typu pęcherzyka lub pęcherza zawierający od początku treść ropną.

•    Łuska (squama) — jest to złuszczająca się warstwa rogowa. Powstaje jako zejście stanu zapalnego bądź w następstwie nadmiernego rogowacenia.

•    Strup (crusta) — powstaje w wyniku zasychania na powierzchni skóry płynu wysiękowego albo ropnej treści pęcherzyków i pęcherzy lub na podłożu nadżerek i owrzodzeń.

•    Nadżerka (erosio) — jest to ubytek naskórka powstający w wyniku jego zniszczenia (np. maceracja), ustępujący bez pozostawienia blizn.

•    Przeczos (exoratio) — jest to nadżerka powstająca w skórze uprzednio niezmienionej, najczęściej pod wpływem drapania (np. w przebiegu świerzbu, wszawicy).

•    Pęknięcie i rozpadlina (fissuru et rhagas) — są to linijne ubytki dotyczące warstw głębszych skóry właściwej, w wyniku czego mogą powstawać blizny.

•    Owrzodzenie (ulew;) — jest to ubytek skóry właściwej ustępujący z pozostawieniem blizn.

Blizna (cicalrix) — powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą.

Włos (pilus) —jest twardym, wydłużonym tworem nabłonkowym skóry, składającym się z łodygi, która znajduje się poza skórą, i korzenia, który znajduje się " skórze. Włosy występują na całej skórze z wyjątkiem podeszwy, dłoni, poszczególnych elementów zewnętrznych narządów płciowych, czerwieni wargowej. Najobfitsze są na głowie, gdzie jest ich ok. 300/cm².

Włosy mogą występować jako:

•    meszek,

•    włosy długie,

•    rzęsy i brwi.

331