Obraz5 2

Wstęp

Istotą każdej nauki jest określenie jej przedmiotu zainteresowania, celów poznawczych, metod badawczych oraz roli spełnianej przez nią wobec życia społeczno-gospodarczego. W naszym podejściu przy określaniu poszczególnych elementów tworzących istotę nauki o finansach rozpatrujemy finanse w ujęciu publicznym i prywatnym, czyli z zastosowaniem kryterium własności. A zatem przedmiotem zainteresowania nauki o finansach w odniesieniu do sektora publicznego* są zjawiska, procesy i ich skutki związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków pieniężnych o charakterze publicznym. Na schemacie I przedstawiono strukturę sektora publicznego.

Przedmiotem zainteresowania nauki o finansach w znaczeniu prywatnym są także zjawiska i procesy oraz ich skutki związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem prywatnych środków pieniężnych. Nauka o finansach zajmuje się badaniem przyczyn, dla których tworzone są różnego rodzaju fundusze publiczne bądź fundusze prywatne oraz ocenia różnorodne skutki, jakie tworzenie i wydatkowanie pieniędzy powoduje.

A zatem rozumienie nauki o finansach związane jest z ekonomią. Początkowo było to zdeterminowane zasadami klasycznej i rieoklasycznej ekonomii. W teorii tych nurtów ekonomii pierwszoplanowym obiektem zainteresowania jest mikropodmiot (przedsiębiorstwo, bank, gospodarstwo domowe, gospodarstwo rolne itp.). Następnie, głównie na bazie ekonomii J.M. Keynesa, zaczęto interesować się finansami w aspekcie publicznym. Powstawały pytania dotyczące rozmiarów gospodarki finansami publicznymi, sposobów ich realizacji oraz skutków. Dopiero po rozpoznaniu tych zagadnień możliwe było badanie wpływu decyzji makro finansowych na sytuację mikropodmiotów gospodarczych. W kolejności zaczęto także analizować wpływ polityki fiskalnej na wzrost gospodarczy, równowagę ekonomiczną, bezrobocie, skalę inflacji itp.

Reasumując, należy podkreślić, że przedmiotem zainteresowania nauki o finansach jest ruch pieniądza, jego tworzenie (kreacja) w systemie bankowym oraz krążenie (cyrkulacja) między różnymi jednostkami gospodarczymi i publicznymi. Nauka o finansach nie ogranicza się jednak tylko do analizy ruchu pieniądza. Tę analizę prowadzi się tu w odniesieniu do zjawisk rzeczowych w sferze gospodarowania. A więc rozpatruje się ją na tle produkcji, podziału

Sektor publiczny rozumiany jest tu jako władza publiczna oraz realny majątek publiczny, tj.: przedsiębiorstwa komercyjne, których właścicielami są państwo lub organizacje samorządowe, majątek władzy i administracji państwowej i samorządowej, tzn. lasy. bogactwa naturalne, zasoby wody. drogi i budynki użyteczności publicznej, urządzenia infrastrukturalne itp.

li