Obraz9

Formy na -wszy od tematów samogłoskowych trwają do dnia dzisiejszego bez zmian. Imiesłowy na-szy od tematów spółgłoskowych istniały do XVII w. Od XV w. w tematach spółgłoskowych pojawia się nowotwór na-łszy, który powstał ze skrzyżowania imiesłowu na -szy z imiesłowem na -ł (por. § 171), np.: przyniósłszy, przyszedłszy.

przynieś-ć

__— przyniós-szy

— przyniós-ł

przyniós-łszy

We współczesnym języku polskim dawna forma M l.p. r.ż. jest imiesłowem przysłówkowym uprzednim. Tworzy się od lematu czasu przeszłego czasowników dokonanych za pomocą przyrostka -wszy dodanego do tematu zakończonego na samogłoskę, np.: vrzeczyta-ć —> przeczyta-wszy, zrobi-6 —> zrobi-wszy lub za pomocą przyrostka -łszy dodanego do tematu zakończonego na spółgłoskę, np.: wywieś-ć—> wywióz-łszy, zanieś-ć —>zaniós~łszy.

IMIESŁÓW CZASU PRZESZŁEGO CZYNNY DRUGI

§ 171. Stan wyjściowy. Imiesłów czasu przeszłego czynny drugi tworzył się od tematu czasu przeszłego za pomocą przyrostka -/-, do którego w M l.p. odmiany rzeczownikowej dodawano końcówki: r.m. -b, r.ż. -a, r.n. -o:

qt p7qcii rir"7^*0'tzłc*crr\ -1-1-4-

Np.:

<r.m. nes-l-b r.ż. nes-l-a r.n. nes-l-o

*zna-ti

r.m. zna-l-b r.ż. zna-l-a r.n. zna-l-o

Odmiana złożona (zaimkowa) tworzyła się przez dodanie do odpowiedniej formy odmiany rzeczownikowej zaimka anaforycznego/b, jci,je.

151