ciwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo niealimentacji lub kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego. Uporczywe uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej i narażanie jej na niemożność zaspokajania podstawowych potrzeb jest przestępstwem z art. 209 k.k. i podlega karze grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Jednakże wymierzenie sankcji dłużnikowi alimentacyjnemu na podstawie tego przepisu powinno być traktowane jako ostateczność. Odbywanie kary pozbawienia wolności nie tylko nie przyczyni się do wyegzekwowania alimentów, ale będzie dodatkowym obciążeniem finansów publicznych. Do innych działań, jakie można podjąć wobec opornego dłużnika, należy zatrzymanie jego prawa jazdy oraz przekazanie informacji o zobowiązaniach alimentacyjnych dłużnika do biura informacji gospodarczej19.
Należy zaznaczyć, że ustawa przyznała organom gminy wierzyciela i dłużnika prawo występowania z powództwem o roszczenia alimentacyjne także przeciwko osobom zobowiązanym do alimentacji w dalszej kolejności. Nie jest to nowe rozwiązanie, choć dotychczas rzadko stosowane. Włączenie się organów gminy do wytaczania powództw przeciwko tym osobom będzie szansą na wypełnienie zasad alimentacji przewidzianych w prawie rodzinnym, jednocześnie może spowodować wywieranie większej presji na dłużnika zobowiązanego w pierwszej kolejności przez osoby, które przejmą jego obowiązek alimentacyjny.
właściwość organów i finansowanie świadczeń
Przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych jest zadaniem zleconym gminie z zakresu administracji rządowej. Działania wobec dłużników alimentacyjnych, świadczenia z funduszu alimentacyjnego i koszty ich obsługi są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa.
prawne podstawy i formy zwalczania przemocy w rodzinie
Jak już podkreślano, ochrona rodziny uregulowana jest w wielu źródłach prawa zaliczanych do różnych gałęzi prawa. Jednym z kierunków tej ochrony jest udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i w obliczu stosowania przemoc}'. Oprócz ustawy o pomocy społecznej problematyka ta jest normowana w przepisach prawa karnego, a także w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Uzupełnienie powyższej regulacji stanowi ustawia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w' rodzinie (Dz. U. Nr 180,poz. 1493z późn. zm.). Jej celem jest zwiększenie skuteczności zwalczania i zapobiegania przemocy w' rodzinie. Ustawa ma również inicjować i wspierać działania podnoszące świadomość społeczną w zakresie przyczyn i skutków przemocy. Przemoc w' rodzinie polega przede wszystkim na umyślnym działaniu i zaniechaniu
Zob. A. Reetz, Fundusz alimentacyjny. Omówienie, wzori/, komentarz, Wrocław 2011, s. 245-249.