odmiany wykładu(1)

ODMIANY WYKŁADU SZKOLNEGO I ICH CECHA⁷

Nazwa wykładu szkolnego	Charakterystyka cech
1	2
Wykład organizacyjny	•    może rozpoczynać zajęcia w danym okresie roku szkolnego, •    przynosi charakterystykę przewidzianych do wykorzystania pomocy i środków dydaktycznych, •    wskazuje uczniom potrzebną lekturę, teksty źródłowe, mapy, ilustracje, •    wyjaśnia uczniom sposoby i technikę uczenia się historii na lekcji i w pracy domowej, przedstawia wymogi dotyczące prawidłowego prowadzenia zeszytu przedmiotowego itp.,
Wykład informacyjny	•    przekazuje uczniom materiał niedostępny w innych źródłach informacji (szczególnie w podręczniku) lub uzupełnia treści podręcznikowe, •    przygotowuje uczniów do zajęć pozaszkolnych (muzeum, wycieczka historyczna), ukazując problematykę regionalną, •    nie może być wyłączną metodą danej lekcji, dobrze służy nauczaniu problemowemu, pokazowi, pracy z książką. Wymaga umiejętnego notowania najważniejszych informacji nauczyciela.
Wykład — opowiadanie	•    obrazowo zapoznaje uczniów z faktami i wydarzeniami historycznymi ujmowanymi dynamicznie, •    wpływa na uczucia i zainteresowania historyczne uczniów, sięga po materiał anegdotyczny ubarwiający opowiadanie.
Wykład problemowy (problemowe ujęcie mogą mieć również wymienione odmiany wykładu szkolnego)	•    pewne elementy metody wykładowej w ujęciu problemowym mogą wystąpić w starszych klasach szkoły podstawowej, •    zasadniczo polega on na postawieniu jakiegoś zagadnienia, ukazaniu dróg prowadzących do jego rozwiązania i konsekwencji z tego wynikających, •    oznacza również, że podczas podawania wiadomości nauczyciel posługuje się rozumowaniem historycznym, stawiając pytania o to, co jest nieznane i niejasne, przytacza fakty i wyjaśnienia odpowiadające na wysunięte problemy cząstkowe i tym samym kształci uczniów w^7 sposobach przeprowadzania selekcji i doboru materiału oraz wyciągania wniosków.
Wykład-opis	•    uczy młodzież prawidłowej obserwacji i poprawnej relacji z jej wyników, •    polega na dość szczegółowym omówieniu cech przedstawianych wydarzeń i rzeczy, •    najczęściej połączony jest z pokazem odpowiednich ilustracji, przedmiotów lub poglądowych środków zastępczych, •    pozbawiony jest akcji i dynamicznego ujęcia faktów i wydarzeń historycznych.
Wykład analityczny	• może kształtować umiejętności analitycznego myślenia uczniów (wzór nauczycielskiej analizy zjawiska historycznego pokazującej jego genezę, przebieg i skutki da uczniom przykład właściwego wykonania podobnej czynności, szczególnie w pracy z tekstem źródłowym i innymi dokumentami).
Wykład syntetyczny	•    dokonuje podsumowania pewnego okresu lub obszerniejszego zagadnienia, •    może być wprowadzeniem do nowej problematyki rozpatrywanej bardziej szczegółowo, ukazując tło i podłoże wydarzeń, •    ma kształcący wpływ na przebieg codziennie dokonywanych, na początku i pod koniec lekcji, rekapitulacji materiału programowego.

T. Tomaszewski: Z pogranicza psychologii i pedagogiki. Warszawa 1970, s. 146 i nas:.