Uwagi ogólne Rozważania czynnościowe Powierzchnia przedsionkowa
Ząb sieczny górny przyśrodkowy (dens incisivus medialis; i.ncidere - odcinać, medialny - przyśrodkowy)
Ząb sieczny górny boczny (dens incisivus lateralis; lateralny - boczny)
Kiei górny, ząb psi, ząb oczny, ząb jednoguzkowy (dens caninus, canis - pies; dens angularis, angulus - kąt, róg; dens cuspidatus, cuspis - guzek)
Ząb przedtrzonowy pierwszy górny (dens praemolaris, prae - przed, mola - mtyn, ząb przedtrzonowy: dens bicuspidatus, ząb dwuguzkowy;
Pierwszy ząb z powierzchnią żującą, powstałą w wyniku znacznego rozwoju guzka językowego.
Wykazują odwrotną cechę wypukłości korony Najczęściej Kółzóńma dwa wierzchołki.
W miejscu brzegu siecznego dwuguzkowa powierzchnia żująca do zgrubnego rozdrabniania pokarmów.
Wymiary: szer. k.: 6,5 mm (mez./dyst.) 7,8 mm (przeds./jęz.) dł. k.: 8.0 mm
7 ab odruchowo służy do przytrzymywania pokar
.....
mów twardych, a razem z kłem do odgryzania pokarmów włóknistych.
Funkcjonalnie i.warur.kow-rr/ rcrwńi ri-wń-s i--rzerti u poa-.tawy dwóch guzków.
Ji
Ząb przedtrzonowy drogi górny (dens praemolaris lateralis)
Ząb ulegający redukcji, podobnie jak ząb drugi. Znajduje się między dwoma znacznie obciążonymi czynnościowo zębami (czwartym i szóstym). Służy tylko do zgrubnego rozdrabniania pokarmów.
Ząb trzonowy pierwszy górny (dens molaris, dens
multicuspidatus)
Pierwszy wyr: i najczęściej (
że jako pierwszy utracony.
Przy wymianie uzębienia ustala wysokość zwarcia
szer. k. - szerokość korony. cH. k. - długość korony, dł całk. - clugość całkowita
100
ptzyszyjkowe.
- koroi la w kształcie łopatowatym
- powierzchnia żująca zredukowana do brzegu siecznego
powierzchnia styczna w kształcie trójkątna Korona i korzeń tworzą jedną oś.
Największy ząb w grupie zębów siecznych. Wymiary: szer. k.‘: 8.5 mm (mez./dyst.)
7.0 mm (przeds./jęz.) dl. k.*: 11.5 mm dl catk.*: 25,0 mm
Kształt taki sam, jak zęba siecznego przyśrodkowego. ale ząb mniejszy.
Wymiary: szer. k.: 6.5 mm (mez./dyst.)
6,0 mm (przeds./jęz.) dl. k.: 10,0 mm dł. całk.: 23.0 mm
Ząb do przytrzymywania i rozrywania pokarmu. Ząb psi, ze względu na kształt podobny do zęba •j psów, służącego do rozrywania pokarmów.
Ząb oczny, ponieważ procesy zapalne korzenia wywołują objawy ze strony oka.
Ma długi, silny korzeń, mocno zakotwiczony w kości szczęki.
Może przyjmować siły działające poprzecznie dzięki wzmocnionym włóknom promienistym w ozębnej.
Doskonale nadaje się jako ząb (ilarowy do protez częściowych.
Wyjątkowo rzadko występuje kilka zawiązków zęba, równie rzadko ulega redukcji.
Ma charakterystyczny, szczególny kształt. Wymiary: szer. k.: 7,6 mm (mez./dyst). dł. k. - 11 mm, dł. całk. - 27 mm
Ogólnie mniejszy i mniej charakterystyczny niż ząb czv/arty, z przysadzistą koroną Guzki są jednakowej wielkości i wysokości. Korzeń tylko jeden.
Wymiary: szer. k.: 6,3 mm (mezżdysL)
8,3 mm (policzk./podn.)
dł. k.: 7.5 mm, dł. całk.: 20,0 mm
Ząb szósty ma koronę wieloguzkową i trzy korzenie:
- dwa korzenie policzkowe i
- jeden korzeń podniebienny.
Wokół korzeni znajduje się obszerne przyzębie, zdolne do przyjmowania znacznych nacisków żucia. Korzenie ukierunkowane są zgodnie z czyn-nością.
Y Jest to największy ząb w uzębieniu, z największą o powierzchnią żującą.
Powierzchnia żująca obniża się w kierunku dystal-nym.
Ząb jest węższy po stronie dystalnej.
Wymiary: szer. k.: 10,5 mm (mezidyst.)
12,0 mm (policzJjęz.) dł. k.: 7,7 mm, dł. całk.: 23,5 mm
Dla ochrony przyzębia brzeżnego:
— na powierzchni wargowei wypukłość pionowa, największa przy szyjce zęba
- na powierzchni podniebienęej wykształcony guzek zęba (tuberculum)
Brzegi sieczne* 'ŁSIÓrSfą się zgodnie z prowadzeniem siecznym
Dłutowaty kształt zębów siecznych dobrze nadaje się do rozcinania pokarmów.
Należy do zębów ulegających redukcji w uzębieniu człowieka.
Wiele różnych odchyleń w kształcie i wielkości lub w ogóle brak zęba.
Kształtem podobny do zębów mlecznych lub stoz kowaty, soplowaty czy w kształcie 'szfyttu.
Stanowi punkt załamania pod kątem szeregu zębowego
- jest zębem przejściowym pomiędzy zębami siecznymi a zębami z powierzchnią żującą,
- ma szczególne położenie w łuku zębowym jako punkt kąta łuku zębowego,
- przy przesuwaniu się do okluzji centrycznej prowadzi zęby dolne do zwarcia końcowego,
- przy wszystkich ruchach czynnościowych powoduje rozdzielenie szeregu zębów bocznych górnych i dolnych - prowadzenie kłowe
Nadaje się do odcinania i miażdżenia pokarmów, ponieważ jest zębem zarówno mającym brzeg sieczny, jak j powierzchnię żującą.
i zapewnia kolejnym wyrzynającym się zębom odpowiednią orientację.
Przejmuje największą część czynności żucia, przede wszystkim w czasie wymiany uzębienia. Służy do całkowitego zmiażdżenia i zmielenia pokarmu.
Guzki policzkowe odcinają pokarm, a guzki pod-niebienne ustalają wysokość zwarcia - tzw. guzki podporowe.
Kształt podstawowy:
- prostokątny,
- zwężający się w kierum ■ szyjki zęba.
Cecha wypukłości korony:
- wypukłość pozioma większa od strony dośrodki. wej niż odśrodkowej,
- wypukłość pionowa zwiększa się w kierunku szyjl zęba.
Cecha kąta:
- brzeg sieczny z krawędzią styczną dośrodkow tworzy kąt ostry, a z odśrodkową zaokrągleni
- Przy szyjce lekko zaznaczone bruzdy poprze
czne. , ■ ' 1
Kształt podstawowy taki jat zęba siecznego przyśrodke wego, ale ząb mniejszy, bardziej wysmukły, o bardziej zaznaczonych wypukłościach.
Koizeri słabo wykształcony Rzadko występują bruzdy
Brzeg sieczny ma kształt daszkowaty przy czym ra mię mezjalne jest krótsze i przebiega bardziej poziomo, ramię dystalne jest dłuż sze i przebiega bardziej stu. mo (krawędź dystalna leży wyżej niż mezjalna). i <
Dobrze wykształcona listwa —środkowa dzir- Ot powierzchnię wargową na dwie części:
- dośrodkową - węższą,
- odśrodkową - szerszą, zaokrągloną. I
Cecha wypukłości korony silnie zaznaczona. ••
-Występują bruzdy sieczne.
Bruzdy pizyszyjKowe iffobrze zaznaczono.
Brzeg szyjki łukowaty, wypukły.
Podobnie jak w kle nazywf na powierzchnią policzków-Cecha wypukłości i cecha .. kąta najczęściej odwrotne:
- krawędź dośrodkowa jer dłuższa od odśrodkowo.)
zaznaczona listwa środkowa,
- część dośrodkowa większa od odśrodkowc-j. Linia szyjki ma kształt łukowaty, występują bruzd
Podobny ćc zęba czwar logo, ale mniejszy, bezwvdai noj cechy kąta i wypuklcic
fSEBiy:——--
Dystalny brzeg szkiiwa leż; głębiej niż brzeg mezjalny. Dwte części powierzchni jednakowej wielkości’.
Powierzchnia policzkowa Y ma silnie zaznaczona bruz dę podłużną, która dziali ją " na dwie czyści podobne de zębów przedtrzcnowycłi. Ograniczenie powierzchni żującej podobne do grzbic-' tów górskich, przy czym szczyt guzka dośrodkowego jest wyższy niż odśrodkowe go.
Wyraźnie wykształcone listwy środkowe dzieir część dośrodkową i odśrodkową powierzchni po liczkowej na dwie mniejsze części.
Część dośrodkowa powierzchni jest bardziej wy pukla, linia szyjki przebiega faliście, powierzchni; obniża się w kierunku dystalnym.