P1010388

skanie krwi, wszystko to symbolizuje akt seksualny. Po defloracji i penetracji następuje dekapitacja, czyli kastracja. Do krwawych ust odciętej głowy Meduzy (zresztą wcześniej zmarszczki na czole wampirzycy zostały porównane do wężów Meduzy, 317) wyzwoliciele-prześladowcy wpakowują jeszcze tak niemiły wampirom czosnek. Po wyjściu z grobowca odczuwają dumę z powodu dobrze wypełnionego obowiązku. „Na zewnątrz świeciło słońce, śpiewały ptaszki i cała przyroda zdawała się brzmieć wesołym tonem” (324). Oczywiście, cieszyła się z dokonanego w aurze religijnego skupienia zbezczeszczenia zwłok.

0 jedną kobietę fatalną mniej. Nie zmieniło to jednak sytuacji. Epoka fin de sidcle'\i była okresem wprost wyrojenia się w literaturze i sztuce kobiet fatalnych. Niektórzy sądzili, że nowa fala mitologizacji zła skupionego w takiej kobiecie (mającej się wywodzić jeszcze od biblijnej, poprzedzającej Ewę, demonicznej Lilith) była odpowiedzią na wzmagające się dążenia emancypacyjne kobiet. Zresztą nie był to tylko wytwór męskiej wyobraźni. Również kobiety - pisarki, aktorki, „mistrzynie życia” - rozwijały tę mitologię, upajając się pozorami władzy, sprawowanej w imię „wiecznej kobiecości”. Dwuznaczność kobiety fatalnej nurtowała ówczesną sztukę: ohyda jej pożądania, ale zarazem fascynacja jej zmysłowością. „Płeć kobiety jest dla mężczyzny personifikacją własnego, wypartego pożądania seksualnego, w obliczu którego czuje się on, jako żywiciel rodziny i przedstawiciel burżuazyjnego etosu wydajności, coraz bardziej nieswojo. Dlatego też kobieta stanowi niebezpieczeństwo, na które reaguje w ten sposób, że własne pożądanie projektuje na nią i tam je demonizuje albo przeczy jego istnieniu. Dzieje się tak za pomocą rozwiązania »albo-albo« charakterystycznego dla myślenia binarnego, rozszczepiającego kobietę na dwie postaci [»anioła domu* i demona]”⁵. Portret kobiety fatalnej jako wampira sięga oczywiście czasów romantycznych. Mario Praż zauważa, że w dużej mierze pod wpływem legendy Byrona w pierwszej połowie XIX wieku wampirem był mężczyzna jako „kochanek okrutny i przynoszący nieszczęście”, role się jednak zmieniają w drugiej połowie wieku i wampirem staje się znowu kobieta, jak w zapoczątkowującej nowożytny prąd wampiryczny balladzie Goethego Narzeczona z Koryntu⁶. 363 Cechy ważne dla kobiety wampira fin de sidcle' u ujawniły się w wierszu Bau-delaire’a, pochodzącym ze zbioru Les Śpaves (Szczątki, 1866), z działu zatytułowanego Wiersze potępione należące do „Kwiatów zła”. Kobieta, wijąca się

Gloria Holden jako hrabina Maria Zalewska. Kadr z filmu Córka Draculi

Poniżej: plakat do filmu Spermttla; reżyseria: Charles Matton, produkcja: Francja 1976