- zakaz wykonywania określonego zawodu
- zakaz prowadzenia określonej działalności
- zakaz prowadzenia pojazdów
- przepadek przedmiotów
- obowiązek naprawienia szkody
- nawiązka (na wskazany zbożny cel społeczny)
- świadczenie pieniężne
- podanie wyroku do publicznej wiadomości
Sąd wymierza karę według własnego uznania, kierując się stosowną ustawią. Jej dolegliwość nie może przekraczać stopnia winy sprawcy, ale powinna uwzględniać stopień szkodliwości czynu oraz osiągnięcie celów zapobiegawczo-wychowawczych i poprawę świadomości prawnej społeczeństwa. -
Koncepcje kary kryminalnej
W podręcznikach prawda karnego najczęściej przyjmuje się zaproponowany przez Zachariego (początek XDCw.) podział teorii kary kryminalnej aa: -
-> bezwzględne lub absolutne - kara jest celem samym w sobie, a konieczności jej wymierzania należy szukać w samym "fakcie popełnionego przestępstwa. Przestępca musi być ukarany nie dlatego, że kara może przynieść pożytek jemu samemu lub społeczeństwu, ale dlatego, że dopuścił się czynu przestępczego. Samo zło przestępstwa uzasadnia istnienie kary.
-> względne lub relatywne - kara jest instrumentem, środkiem do realizacji celów użytecznych dla jednostek lub społeczeństwa jako całości. Między karą a przestępstwem nie istnieje więc związek wewnętrzny i bezwzględny oparty' na sprawiedliwości, lecz związek ten jest czysto zewnętrzny i względny. Kara jest uzasadniona o tyle, o ile jest zdolna przysporzyć społeczeństwu jakiegoś dobra
-> mieszane lub koalicyjne - uwzględniają w większym lub mniejszym stopniu obydwa punkty widzenia. Koncepcje tej grupy uzasadniają karę z pożytkiem społecznym, ale w granicach sprawiedliwości. Kara w tym ujęciu jest jednocześnie słuszna i celowa.
Charakterystyka dwóch grup koncepcji kary kryminalnej wg Lernella:
-> Retrybutywne koncepcje kary - uważają karę kryminalną za akt odpłaty złem za zło i akcentują zaszłość oraz potrzebę rozliczenia się człowieka za popełniony czyn. Koncepcje te nie stanowiąjednolitej grupy, wyróżnia się wśród nich:
a) znajdujące sens odpłaty w samej karze jako reakcji na przestępstwo
b) odkrywające sens w procesach zachodzących w psychice jednostki, jej doświadczeniu lub świadomości społecznej
-> a) Pierwsze grupa koncepcji przyjmuje założenie, że nie potrafimy za pomocą doświadczenia udowodnić idei odpłaty utajonej w karze. Możemy jednak uzasadnić odwet koniecznością absolutną, etyczną (jak Kant) albo dialektyczną (jak Kegel).
Kant: przestępcy należy bezwzględnie wymierzyć karę, nie dla dobra jakiejś jednostki czy zbiorowości, ale dlatego, że przestępstwo jest złem, za które sprawca musi otrzymać należną odpłatę. Karanie jest prawem odwiecznej sprawiedliwości, bez której byt ludzki traci wszelki sens. W odniesieniu do wymiaru kary Kant przyjmuje zasadę równości, która polega na zac^'vaniu proporcji kary do winy. Przestępca musi zrozumieć, że zło, które rzą i rugiemu e i __ wyrządza sobie same mu. Uzasadnienie kary zawiera się w samym fakcto
Hegel: przestępstwo jes. zaprzeczeniem prawa, w którym zawarta jest wotaogtaa«««» sama dla siebie. Prawo jako wcielenie woli ogólnej jest niewzruszone.
uważa za tezę, przestępstwo za zaprzeczenie prawa (czyli antytezę), a karę za syntezę wymkaJMz
obu poprzednich zjawisk, która restytuuje prawo. absurdem przysparzać nowe zło
Sama kara „le jest dobtem ani ztem. Nt. «tym
lecz o
ue chodzi o osi;
do już istniejącego, spowodowanego przez przestęp Kara np^wrflfia ifidvme
f l _ I. I yw a l i Ol III IrRiB DlXiWfl