1907 - zawarcie drugiej Konwencji Haskiej - państwa uzgodniły zakaz prowadzenia wojen w celu wyłudzania długów. Państwa zobowiązały się nie korzystać z tego.
1919 - Pakt Ligi Narodów - poprzedzające ONZ - państwa mogły uciec się do wojny, jeśli zużyły wszystkie środki pokojowe (mediacje, koncyliacje, itd.)
1928 - Pakt Brianda Kellogga - pierwszy pakt, który miał na celu wyrzekanie się wojen (ale II wojna światowa wybuchła pomimo to)
1945 - podpisanie karty Narodów Zjednoczonych - zakaz użycia siły i groźby jej użycia
• SAMOOBRONA INDYWIDUALNA - może mieć miejsce, kiedy państwo będzie przedmiotem agresji, a my ofiarą - możemy działać na własną rękę aż do podjęcia decyzji przez Radę ONZ; mamy ją informować o naszych działaniach; jakie środki podejmujemy
• SAMOOBRONA ZBIOROWA - nie może korzystać państwo neutralne wieczyście
• SOJUSZ WOJSKOWY - obowiązek, reguła muszkieterów (1 za wszystkich, wszyscy za 1). W ramach sojuszu wszyscy członkowie czują się zaatakowani, jeśli jedno państwo zostanie zaatakowane. Uważa się, że potencjalny agresor jest poza sojuszem.
• BEZPIECZEŃSTWO ZBIOROWE - system jest konstruowany tak, żeby jak najwięcej państw brało udział w nich; zakłada się, że potencjalny agresor jest wśród nich
Współcześnie, mamy system sankcji - 41 i 42 art. Karty Narodów Zjednoczonych
- niewojskowe - zerwanie całkowite lub częściowe relacji gospodarczych, komunikacyjnych, zerwanie stosunków dyplomatycznych
- wojskowe - zaliczają się akcje sił lądowych, morskich: może być to demonstracja siły, blokada, lub konkretne działania sił morskich, lądowych
a) ROZBROJENIE - jest definitywne
b) OGRANICZENIA ZBROJEŃ - ograniczenia ilościowe, nie całkowite UKŁADY ROZBROJENIOWE:
1957 - Minister Spraw Zagranicznych Rapacki zgłosił pomysł utworzenia strefy bezatomowej (tereny Polski, RFN, NRD, Czech). Nie został zrealizowany, ale projekt uzyskał poparcie i sławę
1959 - zawarto układ dotyczący Bieguna Południowego - Antarktydy - demilitaryzacja i neutralizacja Antarktydy
1967 - układ dotyczący neutralizacji i demilitaryzacji przestrzeni kosmicznej
1963 - I układ dotyczący broni atomowej
1964 - układ dotyczący zakazu prób z bronią atomową w przestrzeni powietrznej, pod wodą i kosmosie. Nie zakazywał prób pod ziemią
1968 - Nieproliferacja i nierozprzestrzenianie broni atomowej 1972 - zakaz użycia broni bakteriologicznej
1972 - zakaz użycia broni chemicznej