P6190575

O>0:o'm

Ryc. 1. Stadło profazy I podziału dojrz^wanl

. I

Po koniugacji chromosomy ulegają spiralizacji. co objawia się ich skrócę- J nlem i pogrubieniem. To stadium nazywa się pacbytenem. Geny znajdujące 1 się na jednym chromosomie nazywamy genami sprzężonymi, ponieważ wędrują razem z chromosomom. W procesie wymiany odcinków chromosomów koniu- j gojących, czyli w procesie crossing-over, dochodzi do wymiany allell danych 4 genów, czyli odmian informacji genetycznych występujących w danym mlojscu j (loeus) chromosomu. Częstość takich wymian można łatwo statystycznie okraś- j Uó, gdy me się do czynienia z populacją zwierząt o krótkim czasie generacji, j Głównym obiektem takich badań jest od lat muszka owocowa Drosophllla.

Gdy weźmie się pod uwagą dwa geny sprzężone na tym samym chrom oso- j mie. to można przewidzieć, że fan bliżej siebie leżą, tym częściej będą razem 1 przechodzić w procesie crossing-over. Jeżeli odległość Unijna pomiędzy nimi 1 będzie duża, to częstość równoczesnego przechodzenia obu genów będzie I mniejsza. Na podstawie statystycznej analizy częstotliwości przechodzenia frag- I meniów chromosomów w procesie Crossing>over ułożono Unijne mapy chromo- I somalne genów dla niektórych gatunków. Nie jest to jedyna metoda mapowa- 1 nla chromosomów, lecz jedna z ważniejszych. Bardzo trudne zadanie stworze- 1 nia kompletnej mapy chromosomów ludzkich, choć dalekie od ukończenia, j jest już bardzo zaawansowane.

W następnym stadium, zwanym dlplotenem, dochodzi do rozdzielenia się konlugujących ze sobą chromosomów, z których każdy nadal jest chromoso- j mam biwalontnym. Rozdzielające się chromosomy tworzą zgrupowania, zwana 1 tetra darni, czyli ugrupowaniami poczwórnymi złożonymi z dwóch podwójnych 1 chromoaomów. Istotą mejozy jest to, że w dwóch kolejnych podziałach tetrada I scalania rozdzielona do czterech potomnych komórek. W każdej z tych czte- I recb komórek będzie sftę znajdować po jednym pojedynczym chromosomie. 1 Liczba tetrad Jest liczbą baploldalną. ale sumaryczna Ucżba zawartych w nich 1 pojedynczych chromosomów jest Uczbą tetraploidalną. W pierwszym podziale 1 dojrzewania letredy zostają rozdzielone do komórek potomnych, tak że w każ- I dej z nich znajdzie ąftę jeden chromosom biwałentny. Ten podział jest podzia* 1 tern redukcyjnym, prowadzącym do zmniejszenia się liczby chromosomów ] z 2o do a. Ilość DNA jest jednak diploldalna. ponieważ mamy do Czynienia I chromosomami biwa lentnymL    _r j

W drugim podziała dojrzewania, który następuje bezpośrednio po pierwszym. bez wystąpienia stadium S. czyU bez podwojenia ilości DNA, dochodzi I do podziału nonnalnago czyU ckwacyjnogo. Wskutek tego powstałe cztery I komórki posiadają nadal n chromosomów, masa DNA zostaje zaś zredukowana I również do wertośd haplośdałnej.

Różnice pomiędzy podziałami komórek somatycznych a podziałami dojrzę-'! emłr pokazują ryciny 2 i k

M

Profora

L tertio

cNomołOmta *ⁿ RbK DMA In

KARIOKINEZA

AnofOZO

lMo<on

2n

MEJOZA

I podzioi

B podział aojrj^wonio -ekttacyjny

UC7M

2n-

tetrodjr

t**aler*y

Ryc. 2. Porównanie karioklnezy z podziałami dojrzowanla, czyli mojoz^

Kyc. J. Zmiany w zawartości DNA w przebiega prawidłowego puda*h Urtokioaiyę*. oego w porównania m nPl*o*«pi w »awarto*cl DNA w przebiegu »«Jo*y.

Powstałe w procesie gametogeonzy komórki, plomnłki I komórki j* Jaw* M| więc haptoldaJaą ilość DNA 1 baploidalnę liczbę chromosomów. Po rsplnŁris niu zygota uzyskuje zarówno dlpiołdelną (2n) liczbę chromosomów. Jak I dl-płoidałJM lioóć masy DNA.

ftwwW czasowe dojrzewania plemników i komórek jajowych ąa rótoa. Owogonle wchodzą w pierwszy poddał dojrzrwanie I dochody w pio/esfe da stadium dlplotenowego owocytu 1 rzędu. Dalszy przebieg dojizewema uMaje. ?eóskl noworodek rodzi się z jajnikami zawlerajęryal około 100000 owoeytOw.

r

99