P6190580

W skład białek spermy wchodzą albuminy, globuliny, mukoprotelny, a w mniejszej ilości I Inne rodzaje białek. Oprócz białek w osoczu spermy wy. stępuje cały szoreg wolnych kwasów aminowych. Niektóre z białek osocza a takie wolnych aminokwasów, odgrywają Istotną rolę w otrzymaniu prawi, dłowej budowy I funkcji plemników. Część białek osocza spermy jest biologicznie czynna, są to następujące enzymy: ilbrynolizyna, aminopoptydazy, oksydazy związków aminowych, liczno rodzaje fosfataz.

Charakterystycznym węglowodanem w osoczu spermy Jest fruktoza, wy.¹ stępująca w stężeniu około 22 mg/10 ml. Stężenie fruktozy w spermie nie wy* kazuje żadnych związków z funkcją egzokrynową jądra, natomiast jest dobrym wskaźnikiem Jego funkcji endokrynowej. Fruktoza wydzielana Jest do spermf przez pęcherzyki nasienne. Stężenie fruktozy w spermie wzrasta i zmniejszą się równolegle z poziomem glukozy w osoczu krwi U chorych na cukrzycy może osiągnąć stężenie 120 mg/IO ml osocze spermy, a pod wpływem leczeni* insuliną stężenie to spada do normy. Wszystkie enzymy przetwarzające glu-kozo-6-fosłoran na fruktozo-6-losloran i fruktozę znajdują się w pęchcrzykacł nasiennych. Plemniki, w odróżnieniu od innych komórek organizmu, potrafił w warunkach niedoboru tlenu wykorzystywać energetycznie fruktozę.

Charakterystycznym składnikiem osocza spermy są zasady aminowe, a mianowicie spermina i cholina. Spennina jest produkowana przez gruczoł stercze wy. Występuje ona w stężeniu 50—250 mg/100 ml spermy. Obecność tego I związku Jest wykorzystywane w medycynie sądowe) w celu identyfikacji planu spermy, poprzez reakcję sperminy z kwasem pikrynowym, prowadzącą doj uzyskiwania charakterystycznych żółtych wydłużonych kryształów pikrynianu sperminy. Spermina ulega utlenieniu w spermie pod wpływem oksydazy zwląz* ków dwuomlnowych, przekształcając się w lotny związek nadający spermie charakterystyczny zapach. Spermina ma właściwości bakteriobójcze.

Obecność choliny w spermie Jest również wykorzystywana w medycynie sądowo) do idontyiikacji plam spermy przez reakcją z kwasem nadjodowymj prowadzącą do powstania brunatnych charakterystycznych kryształów nadjo*, danu choliny. Cholina moża występować w spermie w dużym stężeniu sięgaj Jącym aż 2 g na 100 ml osocza. Ilość choliny narasta w spermie po ejakulacjł. na skutek uwalniania się Jej z fosforanu choliny pod wpływem fosfatazy kwaś* nej produkowano] przez gruczoł krokowy.

Na zakończania należy wspomnieć o obecności w spermie prostaglandyi* substancji o bardzo ważnych, rozlicznych I nie do końca poznanych funkcjach¹ w fizjologii rozrodu. Są to substancje występujące w licznych tkankach i na* rządach, a wiedza o nich i o ich pochodnych stanowi ogromny rozdział w nauce biochemii i fizjologii. Nazwa prostaglandyn pochodzi stąd, te wykryto je pa. rai pierwszy w 1057 roku w wyciągu z prostaty i pęcherzyków nasiennych bartna.

KOMÓRKA JAJOWA - OWOCYT

Owocyt powstaje w wyniku owoganezy, która następuje w jajniku. W nadiia żeńskiej, czyli w jajniku, pierwotno komórki płciowe lok^aiją sif fi nabłonku mesodemainym leżącym na powierzchni jajnika. Stąd preez nam* natenit aię wnikają do wnętrza w postaci owocytów pierwotnych (pasm Pfifi leasusygaląte zagadnienie, czy ur okresie dojrzałości pieto* Pod wpływem hormonów przysadkowych ptar-jajnikowe (Graela) dojrzewają. U człowieka w czasie SB jeden dojrzały pęcherzyk jajnikowy. Pod wpływa*

bodźca hormonalnego (FSH) dojrzewanie rozpoczyna szereg pęcherzyków, z których większość zanika pozostawiając w Jajniku ślad w postaci ciałek zanikowych.

Owogonla Jest dość dużą kulistą komórką o średnicy około 30 pm. W cy-tapiazmie zawiera ziarnistości, które są kulkami żółtka. Substancja ta, stanowiąca deuloplazmę, Jest materiałem energetycznym zużywanym przez komórki ssaków w pierwszym okresie po zapłodnieniu. Owogonie dojrzewając pod wpływem hormonów przysadkowych powiększają się i w ten sposób przekształca ją się w owocyty I i II rzędu.

Owocyt jest dużą komórką, większą od owogonii 2—3 razy. Dokoła owo-cytu wykształca się osłonka przejrzysta (zona pellucJda) będąca wytworem zarówno owocytu. jak i otaczających go komórek ziarnistych pęcherzyka Jajnikowego. W dojrzałym pęcherzyku Jajnikowym owocyt I rzędu ulega pierwszemu podziałowi dojrzewania, czyli podziałowi redukcyjnemu (ryc. 10). W przebiegu logo podziału od owocytu I rzędu oddziela się mała komórka, zwana ciałkiem kierunkowym I rzędu. Komórka ta zawiera połowę materiału genetycznego oraz połowę chromosomów. Powstaje więc komórka jajowa o haploidalnej liczbie chromosomów i ciałko kierunkowe, również haploidalnc. lecz zawierające bardzo małą ilość cytoplazmy.

W stadium owocytu I rzędu komórka płciowa zostaje wydalona z jajnika w procesie jajeczko wanta, wchodząc w metafazę drugiego, ekwacyjnego podziału dojrzewania. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, to nie dojdzie do podziału, a komórka jajowa zostanie zresorbowana w drogach płciowych. Jeżeli dojdzie do zapłodnienia, to dojdzie też do ukończenia podziału. Powstanie drugie ciałko kierunkowe, z komórki jajowej powstanie zaś owocyt II rzędu, a z niego zygota.

Ciałko kierunkowe I rzędu również ulega często podziałowi. Wszystkie ciałka kierunkowe ulegają zanikowi (ryc. 5).

Ryc. 10. Dojrzewanie komórki jajowej wras z dojrzewaniem pęcherzyka Jajnikowego, a — pęcherzyk pierwotny zawierający owocyt I niądu w protest* I podziału nwjotyez-insgo, otoczony przez komórki warstwy ziarniste) f/J. b — namnażającę tię komórki Wa/Mwy złarnUtaJ. Pęcherzyk aoataje oioccony prsef blooą podiUwaą (II, c - i tkanki łącznej różnicuje złą osłonka pęcherzyka (J/, w watatwio tiareuiaj ul powala Je Jama pomiędzy komórkami (4k Na powterechnl owocytu powstają osłonka prąejrryzu łój. d — w dojrzałym pęcherzyka jama pęcherzykowa Jsal tak doi* Za ęwocyt ndafat ełę w małym wzgórka jajeoeżoym (0/ i dlatego w obrębie osłonki przejrzysta] jem widoczna I ciałko kierunków* (Zj. Owocyt O rzędu soitaje uMstrui* ęr pMeRe U paMdi dojrzewała Oaiooka pęcherzyka ziśketcawoła mą m woratwę weweąmznę mranasęjąeą łkane komórki — *t io prey—śa fcnmtrkl taSęhwwe osłonbews (f| eree na wafztwę ezwmrieę włóknin >