pdr6

WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKÓW CHEMI

	1
2	Li
3	Na ^ sód
A	K ' potas
5	Rb rubld
6	Cs cez
7	Fr trans

Sód i potas znacznie różnią się od dobrze Wam znanych metali, jak żelazo, złoto czy glin. Spróbujmy lepiej poznać specyficzne wlaśc sodu i potasu oraz ich związków chemicznych.

Sód i potas należą do 1. grupy układu okresowego, czyli do pier ków nazywanych litowcami. Są to metale o dużym rozpowszechr w skorupie ziemskiej. W przyrodzie występują wyłącznie w postaci które tworzą liczne skały i minerały. Pospolitym związkiem chemie sodu jest tworząca rozległe złoża sól kamienna. Ogromne ilości chi sodu (NaCl) znajdują się również w wodach mórz i oceanów.

Atomy sodu i potasu mają po jednym elektronie walencyjnym:

nNa: ls² 2s²2p⁶3s^l nNa: [Ne] 3.?¹ u Na: K²L⁸M‘

₁₉K: ls²2s²2p⁶3s²3p⁽'4s¹ iyK: [Ar] 4s*

K: K²L⁸M⁸N'

19

W reakcjach chemicznych litowce oddają elektron walencyjny, tworząc jednodoc kationy o konfiguracji elektronowej najbliższego helowca:

Na: [Ne] 3s‘ - 1 e~-» Na⁺: [Ne]

K: [Ar] 4s' - 1 e

K'

iJArf)

Sód i potas, podobnie jak pozostałe litowce, w związkach chemicznych występuj-łącznie na stopniu utlenienia I.

t Ryc. 34.1. Zarówno sód (a), jak i potas (b) przechowuje się pod warstwą nafty, co zapobiega ich reakcjom z niektórymi składnikami powietrza

Jakie właściwości fizyczne i miczne mają sód i potas ?

Sód i potas to srebrzystobiałe łe o małej gęstości (c/_Na = 0,97 g . dk = 0,86 g/cm³). Dobrze przew prąd elektryczny i ciepło. Są tak mięk że można je kroić nożem. W porow i z innymi metalami mają niskie war temperatury topnienia.

Metaliczny połysk sodu i potasu mo?: obserwować tylko na ich świeżych krojach. Pod wpływem tlenu i pary nej, obecnych w powietrzu, metale te: dzo szybko matowieją - ich powierzę' pokrywają się cienką warstewką wiedniego tlenku.

Który z metali: sód czy potas ma większą aktywność chemiczną?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, wykonajmy doświadczenie.