PICT2821

PIECE 1 DYMARK1 KRAJOWE.

61

Według świadectwa Swedenborga. Piece Styryjskie , zwańe Stuck-Ofen, na tydzień wydai} surowcu cecnarow 70, a zaś piece zwane Floss-Ojen da i 3 - go w tygodniu cetnarow 2+5. Szwedzkie piece według tego Autora na tydzień dai} surowcu Szyfuntów 70 , a naywię-cey 77 1 Moskiewskie piece w tygodniu wydai} surowcu pudów 600, o Angielskich pisze, iż w 24. godzinach wypuszcza!} z nich żelazo raz albo dwa razy , i że z każdego spustu odbierai} surowcu po Szyfuntów 75 , zaczem w niektórych dniach odbiera!} żelaza 15. Szyfuntów , w innych 7|, przeto można mówić, iż w tygodniu odbierał} surowcu od 75. az do go. Szyfuntów; porównawszy więc wydatek pieca Antoninowskiego z wydatkiem pieców zagranicznych, wnieść należy , że ieżeli nie większę , to przynaymniey równ} wagę surowcu z sagranicznemi wydaie ; za czym wnieść potrzeba , że w kraiu naszym Fabryki żelazne, ieżeli nie Iepiey, to przynaymniey tak dobrze iak zagranic} id}.

Chociaż Fabryki żelazne J. W. Hyac: Małachowskiego Podkan: Koron: tak dobrze iak zagraniczne id§, aby iednak do wyższego doskonałości stopnia mogły być doprowadzone , Pan ten ustanowił nad Górnikami Dozorcę, 1 temu obowi}zki ścięgaięce się do wydoskonalenia kopania rudy przepisał; oprocz tego, aby w każdym tygodniu dokładne mógł mieć Fabryk swych opisanie. Ekonomom i Pisarzom piecowym podał Tabellę tygodniowy , według którey wszystkie Fabryczne Artykuły, kródko lecz iaśnie opisywać powinni. Ze zaś takowe rozrz}dzenia mogę być użyteczne dla zakiadaiycych nowe Fabryki , wykładam obowiyzki Dozorcy Górników przepisane, i Tabellę tygodniowy przyłyczam. Zaczynam mówić o obowiyzkach dozorcy Górników.

Jest on pierwszym ich dozorcy , pod nazwiskiem Rudnego, przeto wiedzieć powinien o statkach górnicznych , to iest: o Linach, Kiblach, Skopkach, Perlikach, Kiianiach, Świdrach , Zygadłach, Łyżkach , Prochu , Lampach potrzebnych do świecenia w dołach rudnych ; oprdcz tego Rudny wiedzieć ma, który Górnik, w którym czasie iaki Statek lub naczynie wziył z Prowentu; ieżeli które naczynie potrzebuie naprawy, te do zreparowania nieodwłocznie dać powinien, aby w robocie żadney zwłoki nie było. Proch do strzelania rudy, i papier na ładunki, Rudny Górnikom pod wag} oddawać powinien. Obowiyzany iest Rudny doły wybite widzieć dwa razy w tygodniu, raz w poniedziałek lub wtorek, drugi raz w Pif tek albo w sobotę; będyc w dołach, powinien uważać ieżeli czembrzyny i stęplówki dobrze dane , ieżeli przebitki z dołu do dołu porzędnie

H 3    zro-