PICT2825

68

ZYSK Z FABRYK ŻELAZNYCH.

1768.    Dla Chorygwi J. K. Mci pod ów czas w Lanckoronie stoiacey

Karabinów    -    Sztuk    jo.

Pistoletów _    -    -    -    par 50.

1769.    Dla różnych Chorygwi Garniturów _ go.

1777.    Dla JO. Xcia Prymasa

Karabinów    -    Sztuk    jo.

Pistoletów    -    par    jo.

Flint -    -    -    -    Sztuk 50.

1778.    1779* Dla Regimentu Gwardyi Konney Koronnej

Karabinów    -    -    -    Sztuk joo.

Pistoletów    •    par 3 30.

17 80. Dla Garnizonu w Kamieńcu Podolskim

Fliot z Bagnetami    ...    200.

1781. 1782. Broni do Ceykhauzu Warszawskiego dla Piechoty corocznie Sztuk -    -    -    -    -    575.

Dla Regimentu JP. Generała Kozłowskiego

Karabinów    -    Sztuk jo.

Pistoletów    -    -    -    par    4.2.

Zacząwszy więc od Roku 1750. aż do teraznieyszego 1782, zrobiono Karabinów sztuk nys; Flint 1020; Pistoletów par 1216. w czym Pomykowskiey Fabryki dla kraiu znaczna pokazuie się przysługa.

Broń wyrażony przedtym drożey teraz taniej przed a i 3 ; albowiem przed tym za Garnitur broni , to iest: Karabin i parę Pistoletów płacono ------    - Złł: 76.

Teraz tylko płaci się -    -    -    _ Złł: 63. gr: 10.

Za Flintę z Bagnetem płacono przedtym _ Zfł: 36.

Teraz robię na kontrakt po    -    Złł: 32.

Za Flintę bez bagnetu    ...    Złł: 30.

Za Karabiny, Pistolety, i Flinty wyżey wyrażone, zostało się w kraiu Złł: 104374.

Chociaż teraz za mnieyszy cenę, niż w początkach, broń robię, spodziewać się atoli potrzeba , że w czasach poznieyszych cena oney-że może być zniżona; wiadomo bowiem że broń mosiądzem przyozdabiały , który dotyd z zagranicy sprowadzaiy, a że przed kilkę miesiącami odnowiono dobywanie miedzi pod Kielcami, ( dawniej bowiem tam iy brano, co ze świadectw Historyków wyżey na karcie J. przytoczonych pokazuie się) mosiądz własny mieć możemy; wiadomo bowiem być powinno, iż mosiądz nie iest metal sam przez się, lecz go robią, topiąc miedź wraz z galmanem , mamy zaś Galman około Skrx.csx.owic i Kielc, miedzianego także kruszcu dobrano się pod Kielcami ,

Cłini, więc krajowy mosiądz mieć możemy. Ze zaś pod Kielcami dobrano się miedzi, albo raczey rudy miedzianey, upewnił o tym Pneś: Rommisjyi Kruszczową JO. Szembek Koad: Bhkp: Płock:

Xię Sieluński ; w Relacji o zwiedzeniu powtórnym robót kopalnych w Miedzianey górze ( pod Kielcami ) Dnia 19. Septembria 1782. Roku , gdy mówi:

» Chcąc być zapewnionym o dobroci kmszczu tamecznego, ze „ściany wyłamałem go kawał, a powróciwszy do domu, w którym *> hyły piecyki do próbowania, kazałem przy sobie całą manipulacją „topienia kruszczu tego czynić, a gdy materya przez pięć lob sześć „godzin wypaliła się, tygiel z piecyka dobyto, ostudzono, zdiąw-„szy pokrywę, i wyłożywszy materyą, znalazło się miedzi pół fota,

„z łóta iednego kruszczu; doskonalszy Smelcerz czyli Probierz , mo-„ żeby więcey metalu wyprowadził. Gdy więc Prezes P. K. K. upewnia , że dokopano się miedzianego kruszcu, możemy mieć mosiądz , a ten tańszy od zagranicznego, bo z pierwszey ręki, a zatym i broń dla żołnierza Narodowego ieszcze tańszą mieć możemy.

W pobliskościach Końskich , na gróntach Gowarczowskicb znaydu-ie się Szabel/iia , czyli Fabryka, w ktorey głownie na szable, albo pałasze robią, na takowey Fabryce kray cożkolwick zyskuie, ponieważ do stali , którą z zagranicy sprowadzaią, kratowego dulu wiele dodaią, Dawniejszych czasów znajdowała się pod Przysuchą Drótornia, w którey żelazne dróty ciągniono, teraz zniesiono takową Fabrykę, strata iednak dla kraiu, iż ią zniesiono; bo w teraźniejszych czasach na sufity wiele drótu wychodzi, który gdyby w Kraiu robiono, cyrkulacja pieniędzy powiększyłaby się , a wycbod onychie,) oconay-więcey dla kraiu starać się potrzeba ) zmniejszyłby się.

Do czasów Xcia Załuskiego Biskupa Krakowskiego mieliśmy blachy żelazne zagraniczne, lecz gdy wspomniony Xżę Biskup założył Blacharnią blisko Sucheniowa, we wsi zwanej Bemowa, kratową blachą obchodziemy się. Xżę Softyk Biskup Krakowski , drugą blacharnią wystawił w Samsonowie . a Berezowską do doskonałości przyprowadził ; w obydwóch Blacharniach Sasi pobielałą blachy, których Xżę Sołcyk , za pozwoleniem Królewien Xawiera,pod ów czas Administratora Elektorstwa Saskiego, z wielkim kosztem sprowadsił, blachy zaś do pobielania kuią Polacy; spodziewać się przecięz należy , że do pobielania blach, na mieysce Sasów , kratowych ludzi będziemy mieli, ponieważ większey potrzeba biegłości, aby blachy kuć , niż oneż pobielać , aże kraiowi majstrowie umieją kuć blachy, przeto umieć będą pobielać ie. Ze zaś pobielanie blachy, iest łatwiejsze od

1 3    kucia.