PICT5361

Ogólne wskaźniki dojrzałości intelektualnej

rzvszv ona wszystkim innym procesom PSy cliicznym. Bez skupiania uwagi nic byłoby dokładnego spostrzegania, zapamięty^ nia. pełnych wyobrażeń czy nieprzerwanej toku myślenia. Ale uwaga dziecka sześcioletniego ma jeszcze charakter mimowolny, jest nietrwała, ma ograniczony zakres, jest chwiejna i łatwo ulega rozproszeniu. Zaczy. na kształtować się w tym okresie uwaga do-wolna, czyli zdolność koncentracji (początkowo przez krótki czas), trwałości i prze-rzutności. Podsumowując, dojrzałość intelektualna to taki poziom rozwoju funkcji poznawczych, który umożliwia dziecku osiąganie dobrych wyników w nauce szkolnej. Chodzi tu 0    umiejętność spostrzegania i różnicowania spostrzeżeń, a także o dostatecznie wykształcony poziom wyobraźni i uwagi dowolnej. o zdolność intencjonalnego zapamiętywania i odtwarzania podawanych treści oraz zdolność myślenia przyczynowo-skutkowego 1    wnioskowania. Dziecko dojrzałe intelektualnie jest aktywne poznawczo, chce się uczyć, interesuje się czytaniem i pisaniem, dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu i środowisku, w którym żyje. ma dobry zasób doświadczeń i wyobrażeń będących podstawą rozwoju pojęć. Potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać tego. co mówi nauczyciel, rozumie i spełnia jego polecenia. Swobodnie i w sposób zrozumiały wypowiada się, opowiada. wyraża życzenia, własne sądy. poprawnie wyciąga wnioski i formułuje oceny oraz umiejętnie stawia pytania. Ważny jest prawi owy rozwój mowy. zarówno pod

38 ^

względem artykulacji dźwięków, jak i zasobu słów. oraz swoboda poprawnego wypowiadania myśli.

Kto przeprowadza badania?

Sześciolatkom często brak pełnej dojrzałości emocjonalnej

Specjalistyczne badania określające poziom rozwoju funkcji intelektualnych przeprowadza psycholog. Ocenę umiejętności i wiadomości życiowych dziecka dokonuje z zasady pedagog (nauczyciel, logopeda).

Dojrzałość emocjonalno--społeczna

Trzecia _sfcra. od której zależy powodzenie szkolne dzieci sześcioletnich, to odpowiedni do wieku rozwój cmocjonalno-społeczny. Decyduje on o umiejętności panowania nad sobą. podporządkowaniu się przepisom szkolnym, wytrwałości w działaniu oraz harmonijnym współdziałaniu z rówieśnikami w zabawie i w nauce.

Sześcioletnie dziecko nie jest jeszcze w pełni dojrzałe emocjonalnie. Jego reakcje emocjo nalne są bezpośrednie, niejednokrotnie gwałtowne, często nieadekwatne (pod względem siły i rodzaju) do działającego bodźca. Uczucia dziecka w tym wieku zaczynają dopiero nabierać społecznego charakteru. Obserwujemy początki takich reakcji emocjonalnych. jak współczucie, wdzięczność itp.. które prowadzą do rozwoju uczuć wyższych. Dzieci sześcioletnie nie potrafią jeszcze werbalizować swoicłi przeżyć, najczęściej wyra-^■1*1 j^e w działaniu. W ostatniej fazie wieku przedszkolnego dzieci stają się już bardziej dojrzałe emocjonalnie. Umieją już w zasa-

39