PICT6485

Porównanie rozsiewu wyników badań testem wiadomości uczniów szkół jest niemożliwe przy zastosowaniu odchyleń uprzednio wyjaśnić, ^Jwóch Przykład: Średnie arytmetyczne oraz odchylenie standardowe w\ i V* dań testowych uczniów szkoły wiejskiej i miejskiej wynosiły.    ^u ba.

Uczniowie szkoły wiejskiej: .v = 61.5 pkt:    12.8;

Uczniowie szkoły miejskiej: .V 68,8 pkt; s = 8.1;

Współczynnik zmienności dla uczniów tych szkół wynosił:

Uczniowie szkoły wiejskiej:    i' ~j*l00«20,8 %;

s i

Uczniowie szkoły miejskiej:    ^r ^Tś’^{100 M,S;}

Porównując średnią ilości pkt uzyskanych przez uczniów szkół wiejskie! i miejskich w badaniach testowych, można stwierdzić, że nic różnią się one od siebie w sposób zasadniczy (61,5 pkt i 68.8 pkt). Istnieją natomiast znaczne róż-nicc w odchyleniach standardowych. Tym samym współczynniki zmienności muszą różnić się znacznie, co może oznaczać, że rozproszenie wyników z badań testowych w obu szkołach jest duże.

4. Analiza dwuzmiennowa 4.1. Związki między zmiennymi

Prowadząc badania można stwierdzić, że wszelkie zjawiska przyrodnicze czy społeczne są powiązane z innymi zjawiskami i że występują między nimi związki przyczynowo-skutkowe. Poznanie i wyjaśnienie owych związków między zjawiskami jest zadaniem nauki.

Każdy wie, co oznacza związek dwóch lub więcej zmiennych. Codziennie obserwujemy wiele zjawisk, które są ze sobą w pewien sposób powiązane. Z łatwością możemy zauważyć, że wielkość produkcji w jakimś zakładzie pracy, zależy m.in. od liczby zatrudnionych w nim pracowników. Nauczyciele z przekonaniem potwierdzą, że wyniki w nauce dziecka, zależą od ilości czasu przeznaczonego na przygotowanie się do zajęć lekcyjnych. Obserwujemy związek między urbanizacją miast a stopniem ich zanieczyszczenia, czy pomiędzy wydajnością pracy pracownika a wysokością jego wynagrodzenia, itp. Każdy z wymienionych procesów jest stwierdzeniem związku pomiędzy dwoma zjawiskami. W podanych przykładach są to związki pomiędzy zatrudnieniem a produkcją, czasem przeznaczonym na naukę a ocenami szkolnymi, stopniem urbanizacji a zanieczyszczeniem oraz, wydajnością pracy a wynagrodzeniem. Aby można jednak powiedzieć, że osiągnięcia szkolne wzrastają wraz z cznson przeznaczonym na naukę, lub, że stopień zanieczyszczenia miast rośnie ^wraz

lc/.y te związki opisać i potwierdzić. Jest przy tym rzeczą _h ufbaniz³⁰^:    _{cia s/}ko!ne ucznia, stopień zanieczyszczenia miast czy

^Listą. ^J/C    są uzależnione nic tylko od czasu przeznaczonego na

^lX. ikość produkcj • ^7^ _c/y liczby zatrudnionych pracowników, ale także od uW ^{0(1 urban}'^Z‘n?ków które w określonych uwarunkowaniach wpływają na te ^clu innych ^cz>™” _h’przyczyn nie uwzględniamy ich w prowadzonych bada-/awiska, k^c7/ £ _{ślony s}kutek wpływu tych znanych czynników, nie może być ^^h:^^łCTvikojed. tej przyczynie. Jeżeli stwierdzamy, ze pomiędzy wynikami ^ly _(nv i_tością wyrażoną czasem przeznaczonym na naukę występuje ^ _znaczy, że tylko ta przyczyna decyduje o osiągnięciach jwriązck,    ^ rzeczywistości, nigdy nic możemy uwzględnić wszystkich

szkolny^ występują pomiędzy badanym zjawiskiem a czynnikami, które po\viaz*ⁱⁿ’> _sk_Q wpływają. Możemy natomiast wskazać na jeden lub kilka ⁰² ba?-w "które wpływ ają na badane zjawisko i których wpływ jest szczególnie ^C7)W1 Ich'wyodrębnienie jak i zmierzenie siły ich wpływu na badane zjawisko, postawę do udzielenia odpowiedzi na sformułowane pylania badaw-^Sl3n°Można powiedzieć, iż badania zmierzają przede wszystkim do wykazania związku pomiędzy dwoma lub więcej zmiennymi, które uważa się za najistotniejsze dla badanego zjawiska. Jeżeli zatem przedmiotem badania jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy ..typem rodziny" (x) a „osiągnięciami szkolnymi dzieci” (y) to należy wykazać, że pewne wartości zmiennej „y” zmieniają się wraz z pewnymi zmianami wartości zmiennej ,,x". Związek tych dwóch zmiennych nazy wamy wspólzmiennością. Jest ona podstawowymi pojęciem definiującym związek między zmiennymi.

Pierwszym etapem analizy zebranych materiałów badawczych, jest określenie: czy zmienne niezależne i zależne są ze sobą powiązane, tzn. czy się współ-zmicniają, czy też są od siebie niezależne. Udzielenie odpowiedzi na tak sformułowane pylania, wymaga przedstawienia zebranego materiału w takiej formie, aby na tej podstawie udzielić wstępnych odpowiedzi. Tabela 17 jest ilustracją sposobu przedstawienia dwóch zmiennych, informujących o istniejących związkach między nimi lub o ich braku.

Tabela 17. Uczniowie szkól licealnych wg pochodzenia społecznego i poziomu aspiracji edukacyjnych

Pochodzenie _ społeczne '-	Ogółem badanych	W tvm \s poziomu as		piraci i
		Wysoki	Średni	Niski
iffengenckir I>„l„ . • "----	200	120	60	20
Jioootmcze	200	60	SO	60
	200	20	60	120
jwcni Żnvl)„. r\	600	200	200	200

^r,'^dl° umowne