- polega na stopniowym przechodzeniu chorego z pozycji leżącej do półsiedzącej (np. dodatkowe poduszki, podwyższenie dogłowowej części łóżka) i siedzącej (siad płaski), potem siedzącej z nogami opuszczonymi z łóżka, aby wreszcie dojść do pozycji pionowej z podtrzymywaniem przez dwie osoby; Etapy pionizacji czynnej:
- uniesienie głowy,
- pozycja półsiedząca o różnym kącie nachylenia tułowia - podparty,
- siad płaski - podparty,
- pozycja półsiedząca lub siad plaski bez podparcia,
- siad ze spuszczonymi nogami - podparty,
- siad ze spuszczonymi nogami - bez podparcia,
- stanie przy łóżku - z podparciem (odpowiada pełnej pionizacji na stole pionizacyjnym),
- stanie przy łóżku - bez podparcia.
- w tych różnych pozycjach przeprowadza się ćw. oddechowe, ćw. kkg i kkd oraz ćw. równoważne. Zarówno przy pionizacji biernej jak i czynnej konieczne jest czasem zastosowanie pomocy ortopedycznych, takich jak aparaty lub ortezy stabilizujące lub odciążające. Po osiągnięciu pozycji pionowej przeprowadza się również naukę naprzemiennego, częściowego przenoszenia ciężaru ciała z jednej na drugą nogę.
Zasady:
1) nie polega na utrzymaniu pacjenta w pozycji stojącej, w momencie kiedy traci on równowagę, tylko na bezpiecznym sprowadzeniu go na podłoże; utrzymywanie w pozycji stojącej jest możliwe tylko w przypadku drobnych zachwiań równowagi lub przy dużej dysproporcji w możliwościach fizycznych asekurującego i asekurowanego na korzyść tego pierwszego;
2) fizjoterapeuta porusza się z tyłu lub z tyłu i z boku pacjenta, możliwie najbliżej, ale tak, aby nie krępować swobody ruchów; w momentach krytycznych (obciążanie chorej kd) musi stać pewnie na obu kończynach; w przypadku utraty równowagi przez asekurowanego powinien chwycić go pod pachy, ściągnąć do tyłu na siebie i po ugiętych kkd sprowadzić do pozycji siedzącej;
3) przy wchodzeniu na schody asekurujący porusza się zawsze za pacjentem (z tyłu pacjenta), a przy schodzeniu z przodu pacjenta (zabezpiecza go od dołu schodów).
Asekurację dzielimy na:
1) czynną - kontakt rąk terapeuty z pacjentem, który nie może ograniczać swobody ruchów albo stanem czuwania, który nie polega na swobodnym chodzeniu obok asekurowanego;
2) bierną- towarzyszenie pacjentowi; może być stosowana w sytuacji obaw natury psychicznej (lęk przed chodzeniem, czy upadkiem).
Obejmuje cały szereg poczynań zmierzających do opanowania (przywrócenia) umiejętności i możliwości sprawnego i wydolnego przemieszczania się chorego w przestrzeni, uwzględniając realne możliwości wynikające ze stanu pacjenta.
Ogólne wskazania do nauki chodzenia dotyczą następujących osób:
- z przejściową utratą funkcji podporowej (np. stany po złamaniach kości kkd);
- z niedowładami lub porażeniami mięśni kkd;
- po amputacjach w obrębie kkd;
- długo leżących w łóżku.
Trzy etapy nauki chodzenia:
1) przygotowanie do nauki chodzenia;
2) właściwa nauka chodzenia;
3) doskonalenie chodu.
- pionizacja chorego oraz ćwiczenia przeprowadzane w niskich pozycjach (część z nich na łóżku chorego);
- pionizacja powinna poprzedzać właściwą naukę chodzenia wtedy, gdy pacjent, z różnych względów, był zmuszony przebywać dłuższy czas w pozycji leżącej;
- ćwiczenia te mają na celu: