to Pnedmowa
budowy podstawowych elementów i zespołów maszyn jest nieodzowny ze względu na ogólne przygotowanie do pracy konstruktora, jak i przygotowanie do poznania budowy maszyn w trakcie nauki przedmiotów specjalistycznych. Powinien to być opis naukowy związany nierozerwalnie z problematyką ich budowy, problema-mi technologicznymi i eksploatacyjnymi. Konieczne jest przedstawienie podstawowych elementów maszyn, problemów łożyskowania maszyn, konstrukcji napędów maszyn itp
Podręcznik ten należy do serii wydawniczej Podstaw Konstrukcji Maszyn. W odróżnieniu od książek serii poświęconych poszczególnym działom PKM, stanowi książkę ogólną, prezentującą w zwarty sposób całość wykładu Podstaw konstrukcji miL\:yn. Obejmuje minimum wiedzy koniecznej do przygotowania do egzaminu. Jest jednocześnie rodzajem przewodnika po serii. Treść jego jest skorelowana z treścią książek serii. Poszczególne książki serii poszerzają wiedzę podstawową; uzupełniają ją odpowiednimi danymi i przykładami; są niezbędne do realizacji zadań projektowych Stanowią także nieodzowną pomoc w praktyce inżynierskiej.
Autorzy składają serdeczne podziękowania Koleżankom i Kolegom z Katedr, Zakładów i Zespołów Dydaktycznych Podstaw Konstrukcji Maszyn wydziałów mechanicznych polskich uczelni technicznych, a szczególnie Amorom podręczników z serii wydawniczej PKM za pomoc w przygotowaniu tego podręcznika.
Szczególne podziękowaniu należą się także Pani Annie Pęcul za pomoc przy maszynopisaniu.
Projektowanie jest działalnością odnoszącą się do wielu dziedzin życia ludzkiego. Dotyczy wytworów materialnych, jak maszyny, urządzenia, przedmioty codziennego użytku, jak też układów niematerialnych, np.: systemów organizacji, systemów finansowania itp. Projektuje się: zakłady przemysłowe, układy transportowe. tereny leśne, szkoły, szpitale, osiedla, kombinaty, miasta, zespoły miejskie, sieci transportowe itp. Projekt jest abstrakcyjnym obrazem wytworu lub układu, który ma być wytworzony. Projekt jest rejestrowany w postaci dokumentacji projektowej.
Projektowanie jest procesem, w którym uczestniczy na ogól wielu projektantów. Proces ten składa się zwykłe z następujących etapów:
— etap założeń, kiedy to formułowane są podstawowe funkcje i złożenia techniczno-ekonomiczne projektowanego obiektu,
— etap projektowania wstępnego, kiedy to powstaje koncepcja projektu.
— etap projektowania szczegółowego, którego efektem jest projekt zapisany w postaci dokumentacji projektowej.
Rodzajem projektowania jest konstruowanie, czyli projektowanie maszyn. Konstrukcją nazywamy abstrakcyjny obraz maszyny ze wszystkimi jej cechami, powstający w umyśle konstruktora. Konstrukcja jest rejestrowana w postaci dokumentacji konstrukcyjnej, w skład której wchodzą rysunki, obliczenia, opisy itp. Proces konstruowania przebiega w różny sposób w zależności od typu maszyny, od tego czy jest to nowa maszyna, czy tylko modyfikowana, jak i od tego w jaki sposób będzie ona następnie produkowana (jednostkowo, seryjnie czy masowo).. W projektowaniu nowej maszyny produkowanej seryjnie rozróżnia się z reguły następujące zasadnicze etapy:
1. Opracowanie założeń techniczno-ekonomicznych — na podstawie informacji o wykonanych dotąd rozwiązaniach podobnych maszyn, a także istniejących patentów, które mogą utrudnić korzystanie z pewnych rozwiązań.
2. Opracowanie projektu wstępnego, optymalnego .z punktu widzenia przyjętych założeń techniczno-ekonomicznych. Ustala się moc silnika^ prędkości obrotowe wałów, przełożenia przekładni itp. Wykonuje się wstępne obliczeniu wytrzymałościowe, pozwalające na określenie głównych wymiarów poszczególnych części.
3. Opracowanie projektu szczegółowego do wykonania prototypu — projektowanie zespołów i poszczególnych części. Określa się ich kształty, materiał, technologię itp, oraz przeprowadza sprawdzające obliczenia wytrzymałościowe. Nu podstawie rysunków poszczególnych części wykonuje się zestawienie kontrolne, co daje moi*