Program zaj Fonetyka

FONETYKA

GRAMATYKA OPISOWA JĘZYKA POLSKIEGO I (fonetyka,fonologia, słowotwórstwo) mgr Maria Głąbska

dyżury': niedziele (w dni zjazdów I roku), 13.15-14.15, s. 34 e-mail: [e-mail]

Plan zajęć:

1.    Budowa i funkcje narządów mowy. Klasyfikacja artykulacyjna spółgłosek polskich.

2.    Palatalność w języku polskim. (Spółgłoski miękkie i zmiękczone). Klasyfikacja artykulacyjna samogłosek ustnych i nosowych.

3.    Rozbieżności między mową a pismem: upodobnienia, rozsunięcie artykulacyjne. ubezdźwięcznienie w wygłosie absolutnym, uproszczenie grupy spółgłoskowej. Pisownia fonetyczna. Akcent i jego miejsce w wyrazie.

4.    Cechy dystynktywne i niedystynktywne głosek. Fonem. Warianty fonemu. Typy wariantów. Opozycje fonologiczne i ich typy. Neutralizacja opozycji.

5.    System fonologiczny języka polskiego w ujęciu Z. Stiebera. R. Laskowskiego, B. Klebanowskiej.

6.    Interpretacja fonologiczna upodobnień, uproszczeń grup spółgłoskowych, ubezdźwięcznienia w wygłosie absolutnym, nosowości asynchronicznej (w ujęciu B. Klebanowskiej. w porównaniu z innymi systemami fonologicznymi).

7.    Podstawowe pojęcia słowotwórstwa synchronicznego: podzielność słowotwórcza, formacja słowotwórcza, temat, formant, motywacja, fundacja, pochodność synchroniczna a diachroniczna. Zasady wyznaczania funkcji formantów.

8.    Znaczenie strukturalne a znaczenie realne. Parafraza. Formacje regularne i nieregularne semantycznie.

9.    Kategoria słowotwórcza, typ słowotwórczy. Podstawowa klasyfikacja derywatów:

derywaty transpozycyjne, mutacyjne, modyfikacyjne.

10.    Kategorie i typy słowotwórcze polskich rzeczowników.

11.    Zasady wyodrębniania kategorii słowotwórczych przymiotników i czasowników. Słowotwórstwo złożeń i skrótowców.

Literatura:

1.    H. KONECZNA, W. ZAWADOWSKI. 1971, Przekroje rentgenograLiczne głosek polskich, Warszawa.

2.    B. KLEBANOWSKA. 2007. Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim, Warszawa.

3.    R. LASKOWSKI, 1978, System fonologiczny języka polskiego, [w:] EWoJP lub EJP.

4.    Z. STIEBER, 1968, Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, cz. II, Warszawa (lub wyd. następne).

5.    B. WIERZCHOWSKA, 1970, Wymowa polska. Warszawa.

6.    D. OSTASZEWSKA. J. TAMBOR, 2000. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Warszawa (lub wyd. następne).

7.    R. GRZEGORCZYKOWA, K. KALLAS, J. PUZYNINA, H. WRÓBEL, 1998. Słowotwórstwo, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego (GJWP). Morfologia, [red.] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, wyd. 2.. Warszawa.

8.    R. GRZEGORCZYKOWA, .1. PUZYNINA, 1979, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Warszawa.

9.    HEINZ, 1961, Fleksja a derywacja, [w:] Język Polski" XLI, Kraków, s. 342-354.

10.    K. WASZAKOWA, 1993. Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantami paradygmatycznymi. Warszawa (lub wyd. następne), rozdz. 2.

11.    M. WIŚNIEWSKI, 2001, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Toruń.