przepis20021

piegus©

Choroby krajów rozwijających się:

VuJW

1. infekcyjne (zakaźne)

gruźlica    - Ańu-m

trąd

cholera    le^ćL

żółta febra    V\jj.vi y^'Yw),    _v-

dżuma    ^

, P,0V\slG L, oWmofoyrb

V \ \o3-x. P tory,

czerwonka 4Ś h > $cAIAj tUćA C f0fl8{\(M3 inwazyjne (pasożytnicze)    ^

malaria=zimnica    PU\ówOo\'Uyrv

schistosomozy blh'^tórC5VT\AX. leiszmaniozy    \ c>Vv _m ^ ^

amebozy £(\): amoebi \vfcVoWI-iCAfc. filiariozy ^ ^    tv£lW S(?

glistnice fVSGv>t\S    VXA- rnW Go '

włosogłówczyca    V r > tit\. U tfc

tęgoryjczyca    loS\WVa    focien^ML    - . _u , _lu

tasiemczyce ^tXG\(a    K^, V' -^oUum    bottldiu

Występowanie chorób, a więc częstych zachorowań wchodzi w skład negatywnych mierników zdrowia. Mierzy się je:

•    współczynnikami zachorowalności, to są nowe przypadki chorób w określonym czasie

•    czynnikiem chorobowości - wszystkie stare i nowe przypadki chorób

•    współczynnikiem śmiertelności - zgony z powodu konkretnych chorób

Natomiast ogólne współczynniki umieralności, a więc ogół zgonów z uwzględnieniem wieku zmarłego są na pograniczu współczynników negatywnych i pozytywnych, bowiem wskazująv£źas trwania życia.

medycyna - nauka obejmująca całość wiedzy o zdrowiu i chorobach człowieka oraz o sztuce leczenia chorych i zapobiegania chorobom

Pasożytnictwo:    ^y

•    interakcja anatagonistyczna międzygatunkowa, w której osobniki populacji jednego gatunku, a więc pasożyt, wykorzystują osobniki innego gatunku, czyli żywiciela, jako źródło pokarmów i często jako środowisko życia wyrządzając tej populacji szkody

•    bliski stały związek metaboliczno-ekologiczny 2 organizmów o charakterze eksploatacyjnym. Pasożytem jest więc organizm, który jest bezpośrednio lub pośrednio metabolicznie uzależniony od żywiciela. To uzależnienie dotyczy nie tylko czynników pokarmowych, ale także bodźców rozwojowych, enzymów trawiennych, regulacji dojrzev^ar)ia, a nawet mitozy. Stopień tego uzależnienia jest różny, jest najniższy w przypadku Wte&ęt wolnożyjących i stuprocentowy w przypadku tasiemców. Uzależnienie przejawia się już w momencie inwazji, np. wniknięcie furkocerKarn^ przywry krwi (Schistosoma) w skórę żywiciela jest uwarunkowane obecnością odpowiednich kwasów tłuszczowych. Jest to tzw. triger, czyli czynnik spustowy warunkujący zaistnienie pasożytnictwa.

•    interakcja powodująca uzależnienie się od co najmniej jednego genu żywiciela. Im bardziej swoisty pasożyt dla danego żywiciela, tym bardziej jest od niego uzależniony.

Biorąc pod uwagę rozmnażanie¹ pasożyta wyróżnia się żywiciela

po<U$

PASOŻYTNICTWO /    I    /

pasożyt- współbies^;adnik albo; może być to organizm zwierzęcy; dla człowieka

pierwotniaki, płazinee, nicienie, mięczaki i stawonogi lub grzyby (odrębne królestwo)

(?T\ohc><2-otx    Kt-two^ocU). ,

Klasyfikacja pasożytów jest możliwa na podstawie różnych kryteriów:

1. Niezbędność interakcji dla pasożyta:

a)    względny (= przygodny, może rozwijać się bez kontaktu z żywicielem)

b)    bezwzględny (pasożytnictwo niezbędne do zakończenia okresu lub okresów rozwoju

osobniczego, np. bruzdogłowiec)

2. Czas trwania intrakcji:

a) stałego (prowadzi pasożytniczy tryb życia przez cały okres rozwoju osobniczego, np.

włosień)

b)    okresowego (związany z żywicielem w pewnym okresie swego rozwoju, np. tęgoryjec)

c)    czasowego (styka się jednorazowo lun wielorazowo z żywicielem na krótko, np. pchła)

3.    Liczbę żywicieli:

a)    monokseniczy (związany z jednym g; tunkiem żywiciela, np. owsik)

b)    polikseniczny (żyje w osobnikach wi> lu gatunków, np. włosień)

4.    Występowanie:

a)    kosmopoliczny (praktycznie na całej kuli ziemskiej, np. glista)

b)    endemiczny (żyje na ograniczonym obszarze, np. zarodziec)

5.    Miejsce bytowania/ pasożytowania:

a)    zewnętrzny

b)    wewnętrzny (komórkowy lub pozakomórkowy) ,

u/ wcwiitjiuny \NuiuuiNuwy iuu (JUtdNUiiiui Nuwy/    *

o ostatecznego (w nim pasożyt rozmnaża się płciowo, np. człowiek dla bruzdogłowca) o pośredniego (pozostałe, np. skorupiak i ryba dla bruzdogłowca)

'UWAGĄ} Podziału tego nie można stosować dla pasożytów, które nie rozmnażają się płciowo, np. świdrowiec - przyp. prof. K.