II wykład z dnia 26.03.2011 - dr Aleksander Cieśliński
Mamy problem z różnicami w systemach prawnych państw.
Dwie ścieżki procesu integracji:
1. negatywna;
2. pozytywna.
Integracja negatywna- neguje to co nam przeszkadza. Odwołuje się do stosowania zakazu stosowania barier, opiera się na zasadzie kraju pochodzenia, które to pojęcie łączymy z klauzulą równoważności oraz wzajemnej uznawalności. Zasada kraju pochodzenia oznacza, że towar dopuszczony do obrotu w jednym z państw członkowskich, (legalnie dopuszczony do obrotu) może być bez ograniczeń sprzedawany we wszystkich pozostałych państwach członkowskich, choćby nie spełniał wymogów prawnych miejsca sprzedaży.
Formuła Cassis de Dijon brzmi mniej więcej tak : każdy produkt legalnie dopuszczony do obrotu w jednym państwie członkowskim może być sprzedawany w pozostałych państwach członkowskich. Formuła ta ma jeszcze dalszą część. Zasada kraju pochodzenia jest fundamentem rynku wewnętrznego. O ile :
a) nie ma normy szczególnej będącej owocem integracji pozytywnej
b) wyjątku przewidzianego w traktacie lub orzecznictwie( od zasady swobodnego przepływu) obowiązuje zasada kraju pochodzenia czyli towar z innego państwa musimy dopuścić, nie można
blokować jego sprzedaży.
Wzajemna uznawalność - zwykle jest tak, że jeżeli ktoś chce wprowadzić do obrotu towar niezgodny z prawem albo chce prowadzić jakąś działalność, to musi spełnić jakieś warunki, niespełnienie ich grozi sankcją. Reguła równoważności oznacza, że państwo uznaje za równoważne normy prawne innego państwa członkowskiego, to oznacza, że jeżeli ten towar spełnia wymogi prawne innego państwa - państwo pochodzenia i państwo przyjmujące — to wtedy jeżeli towar spełnia wymogi prawne państwa pochodzenia to państwo przyjmujące za równoważne ze swoimi uznaje te wymogi.
Uznaje ze równoważne- oznacza, że, jeśli spełniasz moje wymogi to cie dopuszczam a jeśli nie spełniasz moich wymogów to ci zakazuje”, pod pojęciem spełniasz moje wymogi państwo przyjmujące musi przyjąć, że będą to wymogi nie tylko jego ale także wszystkich pozostałych państw członkowskich. Wzajemna uznawalność- jest klamrą, która spina
Wzajemna uznawalność państwa uznają swoje reżimy regulacyjne. To jest model integracji negatywnej, który rozwiązywał podstawowy dylemat jakim był brak efektu skali, a więc rozwiązywał problem z dopuszczaniem do obrotu towarów nieodpowiadających czy wyprodukowanych według innego reżimu. To jest najprostszy sposób procesu integracji.
Brak zaufania między państwami członkowskimi spowodował, że państwa notorycznie wyszukiwały jakieś rozwiązania, które mimo reguły kraju pochodzenia pozwoliły by im zablokować swobodny przepływ i dlatego Komisja Europejska uruchomiła proces integracji pozytywnej. Integracja pozytywna polega na harmonizacji rynku tzn. że nie może być sama reguła kraju pochodzenia tam gdzie mogłoby to stanowić zagrożenie dla uczestników obrotu, zastępujemy zróżnicowane normy krajowe wspólnymi wymogami prawnymi we wszystkich państwach członkowskich. Integracja pozytywna to tworzenie wspólnych norm oraz ewentualnie choć dużo rzadziej instytucji wspólnych, które przestrzegać i egzekwować.
Skutkiem negatywnym integracji negatywnej było zaniżanie standardów, to skutkiem negatywnym integracji pozytywnej stało się przeregulowanie rynku i doprowadzono do sytuacji w której często te normy europejskie zaczęły krepować wolność gospodarczą ponieważ za wszelką cenę próbowano żeby takie normy istniały.
Proces integracji pozytywnej rozpoczął się w latach 70 -tych. Proces integracji polegający na tworzeniu wspólnych rozwiązań, rozwijających się od lat 70 -tych został doprowadzony w połowie lat 80-tych do ważnego etapu otóż w połowie lat 80-tych odbywała się jedna z pierwszych reform traktatów a ta reforma odbywała sie z wykorzystaniem tzw. jednolitego aktu europejskiego. Jednolity akt europejski to traktat rewizyjny. Jednolity akt europejski jeśli chodzi o sprawy gospodarcze poprzedzony był dokumentem komisji - Biała Księga - z 1985 r. Biała Księga Komisji po stworzeniu jednolitego rynku wewnętrznego. Biała Księga znalazła odzwierciedlenie w jednolitym Akcie Europejskim, zakładała ona przejście do kolejnego etapu czyli przejście do rynku wewnętrznego. Pojęcie rynku wewnętrznego jest oficjalnym pojęciem traktatu art. 26 tfue. Wspólny rynek to-wspólny rynek odrębnych rynków krajowych. Czyli mamy wspólny rynek ale każde państwo ma swoje prawodawstwo gospodarcze. Proces harmonizacji spowodował, że w coraz większej ilości dziedzin prawo stawało się wspólne. Biała Księga zakładała, ze wspólny rynek będzie rynkiem wewnętrznym. Biała Księga stworzyła listę około 300 aktów prawnych, które należy przyjąć do roku 2002 aby we wszystkich państwach członkowskich obrót gospodarczy regulowany był wspólnymi normami. Rynek nazywamy jednolitym dlatego ze podstawowe dziedziny obrotu tj. prawo pracy, konsumenckie, zasady działalności gospodarczej, prawo spółek, zasady funkcjonowania instytucji finansowych czyli to wszystko, cały system prawny, który determinuje funkcjonowanie gospodarki. Rynek nazywany jednolitym powinien się nazywać zharmonizowany ponieważ prawo w państwach członkowskich nie jest idealnie takie samo, tylko jest zharmonizowane z prawem unijnym dzięki implementacji dyrektyw, a dyrektywy tworzą pewien model do którego wszystkie państwa mogą się dostosować. Rynek wewnętrzny na potrzeby obrotu gospodarczego traktujemy wszystkie państwa jako jedno państwo tzn. że przekraczanie granicy wewnętrznej przez towar lub usługę nie powinno miedzy państwami napotykać większych barier niż przekraczanie granicy pomiędzy województwami, gminami. Od połowy lat 80 trwał proces budowy rynku wewnętrznego. Do końca lat 80 EWG podwoiła liczbę swoich członków i tak w roku 1973r. nastąpiło pierwsze rozszerzenie o trzy państwa : Wielką Brytanie, Irlandię i Danię. W roku 1981 nastąpiło rozszerzenie o kolejne państwo - Grecje. Modele członkowskie. Mamy 2 przeciwstawne modele : model Grecki i Irlandzki.
1