224
jest przez enzymatyczną hydrolizę penicyliny G. Często stosuje się unieruchomione komórki lub enzymy: acylazę penicylinową z E. coli..
Wprowadzając do 6-APA odpowiednie łańcuchy boczne można uzyskać antybiotyki o cennych własnościach, np. odporne na środowisko kwaśne, zatem zdatne do dawkowania doustnego, odporne na penicylinazę, działające na bakterie Gram-ujemne.
Cefalosporyny
Budowę cefalosporyn przedstawiono na rys. 18.3. Podstawową jednostką jest kwas 7-aminocefalosporanowy (7-ACA). Różnice w podstawnikach bocznych dają różne pochodne antybiotyki.
R, —NH — C-
* i
0 I
Rys. 1S.3. Cefalosporyny
COOH
Cefalosporyny produkowane są przez Cephalosporium acremonium. Techniki produkcji są zbliżone do produkcji penicylin. Również modyfikację podstawowej struktury dokonuje się podobnie. Rozkład natywnej cefalosporyny C do 7-ACA może być przeprowadzony enzymatycznie przez acylazę cefalospo-rynową otrzymywaną z hodowli bakterii Bacillus.
Jest to zbiorowa nazwa dla grupy naturalnych i zmodyfikowanych antybiotyków, zawierających w cząsteczce przynajmniej jeden pierścień aminocyklo-heksanolu, połączony z aminocukrami. Antybiotyki aminogiikozydowe wytwarzane są przez szczepy Streptomyces i Micromonosporcs. Do grupy tej należą: strepotomycyna, kanamycyna, gentamycyna, tobramycyna, sysomycyna.
Budowę streptomycyny przedstawiono na rys. 18.4. Antybiotyki z tej grupy działają przez hamowanie biosyntezy białek. Są aktywne w stosunku do bakterii Gram-dodatnich, Gram-ujemnych oraz prądków. Streptomycyna znalazła zastosowanie w leczeniu gruźlicy.
Wadą antybiotyków aminoglikozydowych jest znaczna toksyczność oraz szybkie powstawanie drobnoustrojów odpornych na ich działanie.
Rys. 1S.4. Streptomycyna
Wydajność wytwarzania antybiotyków aminoglikozydowych jest niższa niż penicylin czy tetracyklin. Większość szczepów produkcyjnych wytwarza mieszaninę antybiotyków, co sprawia dodatkowe trudności technologiczne. W celu wydzielania właściwej frakcji stosuje się sorpcję na żywicach jonowymiennych. Do wymywania stosuje się kwasy nieorganiczne. Kolejnym etapem oczyszczania jest precypitacja w postaci soli kwasów organicznych. Czysty związek uzyskuje się w wyniku zatrzymania anionów w kolumnie z wymieniaczem anionitowym.
Tetracykliny są związkami zbudowanymi z czteropierścieniowego szkieletu hydronaftacenu. Na rys. 18.5 przedstawiono podstawową strukturę antybiotyków z tej grupy. Charakteryzuje je szeroki zakres działania i niska toksyczność. Antybiotyki te działają na bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne, krętki. riketsje. Hamują biosyntezę białek.
Antybiotyki tetracyklinowe wytwarzane są przez różne gatunki Strcptomy-ces. Uzyskuje się wysokie wydajności wytwarzania produktu w fazie stacjonarnej wzrostu. Antybiotyki te charakteryzują się słabą rozpuszczalnością