Scan10019

2.1.    Główne kryteria doboru materiału na koła zębate

Konstruktor przystępując do konstruowania stoi przed dość trudnym problemem do-Idtu materiału na poszczególne elementy maszyn. Tak też jest w przypadku kół zębatych. Przyjmijmy więc dla ułatwienia następujące kryteria doboru:

1. wielkość i rodzaj (przebieg) obciążenia przekładni zębatej,

fN r**i

trwałość (liczbę cykli jaką winna przepracować bezawaryjnie przekładnia), technologię wykonania kół zębatych (obróbkę kształtową i obróbkę cieplną),

4.    wielkość kół zębatych (przenoszony moment),

5.    prędkość obwodową przekładni,

6.    odpowiedzialność przekładni (niezawodność),

7.    temperatury pracy przekładni,

: f koszt wykonanie przekładni (cenę materiału i cenę wykonania kół zębatych) i dostępność materiału na rynku,

9. wielkość produkcji (jednostkowa, seryjna, wielkoseryjna).

2.2.    Wymagane własności materiału

Dobrany materiał winien możliwie optymalnie spełniać te kryteria, dlatego konstruktor Bum brać pod uwagę takie własności materiału jak: wytrzymałość na rozciąganie lub zginanie,

—    granicę plastyczności,

f— wytrzymałość zmęczeniową na zginanie, wytrzymałość zmęczeniową stykową,

—    udarność i odporność na pękanie,

^— odporność na zacieranie.

W przekładniach zębatych zamkniętych, które pracują powyżej N > 10⁴ cykli domi-Bijącym czynnikiem jest odporność na zużycie zmęczeniowe powierzchni zębów, czyli Błaściwa wytrzymałość stykowa, która zależy głównie od:

1— rodzaju materiału, w szczególności od składu chemicznego i twardości powierzchni, którą można uzyskać przez odpowiednią obróbkę cieplną, cieplno-ehemiczną lub konstytuowanie warstwy wierzchniej (dogniatanie, kulowanie, utwardzanie laserowe, mplantowanie jonowe itp.),

►— rodzaju smarowania (od rodzaju użytego smaru i sposobu smarowania).

Istotnym czynnikiem decydującym o trwałości przekładni jest również wytrzymałość Bnęczeniowa na zginanie, która zależy od: r— rodzaju materiału (składu chemicznego),

-— rodzaju obróbki cieplnej i cicplno-chemicznej,

*— rodzaju konstytuowania warstwy wierzchniej,

—    wrażliwości materiału na działanie karbu,

—    odporności na pękanie.

19