I. Określanie wlaśclu linacji klaczy.
Dwie bardzo wyruine fazy:
• pęcherzykowi (juk rojii) 5 - 7 dni . ciałka Zóhego 12-16 dni
14(16) dzień cyklu - początek regresji ciałka żółtego - b. stały okres Cykle b. dobrze zaznaczone w szczycie aktywności od kwietnia do lipca Dwa piki FSH: • związane zc wzrostem pęcherzyka owulująccgo • 10-11 dzień cyklu (tylko u klaczy!)
Objawy roi:
• Zewnętrzne: odruch tolerancji (ogier próbnik), „łyska” sromem, wypływ śluzu rojowego, teł
• Wewnętrzne: rozluźnienie szyjki (trodne per rectuin do palpacji), otwarta szyjka (zniiaiu rozety), przekrwienie, rozpulchnienie błony śluzowej pochwy, wzrost pęcherzyka 6 - 7 cm (zwykle 4,5 cm), sensybilizacja macicy, miękka konsystencja
Warunkiem powodzenia jest podanie nasienia w odpowiednim terminie. Najlepsze metody określenia właściwego terminu inseminacji to: ,
USC do zobrazowania, co dzieje się na jajnikach (patrz niżej)
Pulpacja rektnlnie <0 Wziernikowanie przez pochwę Na jajniku 4 rodzaje pęcherzyków:
F I - średnica om 2 cm. bez obj. rojowych, Fizjologicznie, może być kilka, podlegają działaniu hormonów - większość ulega atrezji, a jeden przechodzi w-.
F 2 - śr. ma* 3 cm. wyst. w okresie proestrus (bez obj.)
F 3 - dn 4,5 cm, uwypukla się, ściana twarda, pęcherzyk napięty, może utrzymywaó .się długo na jajniku - my doprowadzamy do owulacji podając hCG o działaniu LH (1500 j.)
F 4 - śr. jak F3. robi się miękki, pojawiają się zmiany w pochwie Optymalny termin - pęcherzyk F4 tuz przed owulacją. W przypadku inseminacji nasieniem świeżym i chłodzonym - szanse na zapłodnieoic duże od 36 h przed owulacją, owulacju - największe, a po 6h od owulacji — szanse niewielkie. W przypadku nasienia mrożonego - okres tylko 12 h (od 6 h przed do 6 h po owulacji).
2. Fazy cyklu płciowego u suki, długość poszczególnych okresów. «=0 ^iłt» *»
3. Metody pozyskiwania oocylów od krów.
1. Przygotowań
tle dawczyń i biorczyń do traniformacji zarodków.
> DAWCZYNIE. Wyboru dawczyni dokonuje właściciel, ale należy leż uwzględnić cechy kliniczne i fizyczne:, krowa zdrowa, regularne cykle. ‘-p° pierwszym wycieleniu, inseminowane przedtem tylko 2 razy. 3 cielęta urodziła w ciągu 2 lot. nie było ciężkich porodów i powikłań, wiek - 3 - 10 lat, szczepienia zgodne z wymogami. Dawczynię należy przygotować do pozyskania zarodków poprzez superowulocję (patrz Zestaw 2 pyt. 2) . Dochodzi do rui i owulacji kilkunastu pęcherzyków, i luk* krowę inseminujemy dubrym buhajem. Zarodki uzyskujemy w 6 - 8 dniu po inseminacji, bo 6 dni zarodki są w jajowodzie i po 6-ym dniu są w macicy, a w X-ym dniu zarodek traci osłonkę przejrzystą, która chroni go przed czynnikami zewnętrznymi. Należy uspokoić krowę ksylazyną 1-1.5 mUzwieizę. znieczulenie nadoponowe (światło szyjki jes: zaciśnięte) polokaini (ksylo-, ligno-) 2% w ilości 6-3 inl/zwicrzę.
> BIORCZYNIE. Wykonuje się synchronizację rui (w tym samym dniu co u dawczyni - 12-yni) PGh' 2q 12 - 18 h przed dawczynią zarodków, ruja u biorczyń następuje po 1.5 - 2.5 dnia. Czynności wstępoe polegają na umieszczeniu w poskromie krowy biorczymi, usunięciu z jej prostnicy kału oraz zbadaniu jajników m. in. na obecność ciałek żółtych. W dalszej kolejności wykonuje się znieczulenie nudoponuwe ona myje i udkużu okolicę stutnu i
2. Wady i zalety otwartej I zamkniętej pochwy oraz parametry nasienin ogiera.
•J Zamknięta - Sztywny stelaż, podgrzana do temp 45 - 50* C, mankiet gumowy na metalowy -między nimi wlewunu gonie* woda. śr. poślizgowy, nuczynie na pobieranie nasienia.
WADY: różna wielkość ogierów - ciężej dopasować wszystkie frakcje do jednego naczynia
ZALETY: do pobitmia wystarczy jedna osoba
i/ Otwarta - wymysł Polaków, przy pobieraniu nasienia istotna jest stymulacja nasady prącia a nie żołędzi, twardy mankiet, perforowany, wkładki gumowe, woda wlewana do środka, lejek WADY: potrzebnych jest więcej osóh - jeden człowiek odpowiednio sprytny do trzymania lejka ZALETY: możliwość obserwacji frakcji i pobranie właściwej łatwiej dopasować
- pH - 7.0
• ruch plenutików powinno wykazywać 70 - 90%, spośród tych 60*/» o ruchu postępowym
Sacja - zwyide 200 - 500 min w ml (arab 960 min w ml)
Id plemników w ejakulacie jia plemników - do 35% ze zmianami - barwa: biała do szarobialej
* konsystencja - wudnistomlceznu do Ickkośmietunowutcj
- test przcżywalności plemników: w temp. pokojowej do 24h, schłodzone do 4JC do 48h. mrożone w pożywkach do 72h