scanG0

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się w szczególności: a i autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b.i prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych, c know-how, i > nabytą wartość firmy, e' koszty zakończonych prac rozwojowych.

Szczegółowy podział tej kategorii aktywów trwałych, zgodny z ustawą

0    rachunkowości, przedstawia schemat 4.2. W ustawie nie wymienia się obecnie - jako nirębnego tytułu wartości niematerialnych i prawnych - programów komputerowych, gdyż są o*ne traktowane jako autorskie prawa majątkowe lub licencje.

Zakres autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych określa ustawa z dnia 4 lutego

1    994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 z późn. zm.). Z kolei prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych :td„ są elementem tzw. własności przemysłowej i określone są w przepisach ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 99, poz. 662). Lista praw majątkowych zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych przez prawo balansowe nie jest zamknięta, co oznacza, że może być rozszerzona⁹⁰.

Nabyte przez jednostkę licencje (koncesje) zaliczane mogą być do wartości niematerialnych i prawnych, wówczas gdy nabywca przewiduje ich wykorzystanie * działalności gospodarczej w okresie dłuższym niż jeden rok. Wydatki poniesione na ich .zyskanie będą wówczas odnoszone w koszty przez odpisy amortyzacyjne. W przypadku gdy przewidywany okres gospodarczego wykorzystania licencji (koncesji) jest krótszy niż jeden rok. wydatki związane z ich nabyciem stanowić będą koszty w okresie ich poniesienia. Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się jedynie nabyte prawa do licencji, nie zaś miesięczne opłaty licencyjne.

Schemat 4.2.

Klasyfikacja wartości niematerialnych i prawnych
WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
Autorskie prawa: -    majątkowe, -    prawa pokrewne, -    licencje, -    koncesje		Prawa do: -    wynalazków, -    patentów, -    znaków towarowych, -    wzorów użytkowych i zdobniczych	Know-how Wartość firmy	Koszty zakończonych prac rozwojowych

Know-how - (ang. wiedzieć jak) to np. wiedza techniczna odkryta przez producenta. Wartość firmy stanowi różnica między ceną nabycia (przejęcia) określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą⁹¹ przejętych aktywów netto,

^ Charakter zamknięty ma natomiast wykaz tych tytułów obowiązujący dla celów podatkowych, co może powodować pewne rozbieżności w tym zakresie pomiędzy prawem bilansowym a podatkowym.

Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami (art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości).

71