scanT5

Przy zastosowaniu tej metody wycena rozchodu przedstawia się następująco:

50 szt. po 10 zł =    500,-

200 szt. po 20 zł = 4.000,-70 szt. po 15 zł. = 1,050,-Razern 320 szt. na wartość 5.550 zł.

3)    Ceny średnioważonej (WA) - wycena rozchodu odbywa się po cenie średnioważonej ustalonej jako iloraz wartości zapasów danego rodzaju znajdujących się w magazynie i ich ilości w jednostkach naturalnych. Cenę średnioważoną zwykle wyznacza się po przyjęciu każdej nowej dostawy na stan magazynu.

W analizowanym przykładzie wycena rozchodu przedstawia się:

9.000 : 550 szt. = 16.36 320 szt. x 16,36 = 5.236,16

4)    Metoda szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (SI) - wycena rozchodu odbywa się po cenach przypisanych tym składnikom zapasów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia i przyjęcia do magazynu. Zapasy wydawane z magazynu mogą pochodzić z różnych dostaw. Na potrzeby wyceny należy ustalić, z której dostawy pochodzą i po jakiej jednostkowej cenie ewidencyjnej zostały przyjęte na stan magazynowy¹³⁵.

B) Stałe ceny ewidencyjne

Stała cena ewidencyjna jest to cena nie zmieniająca się w ciągu pewnego okresu czasu, którą przyjęto do wyceny przychodów i rozchodów danego asortymentu materiałów.

Stałe ceny ewidencyjne są ustalane na poziomie cen przewidywanych lub na poziomie cen najczęściej występujących, średnich cen z poprzedniego okresu bądź ceny ostatniego zakupu z poprzedniego okresu.

Przyjęcie do wyceny materiałów stałej ceny ewidencyjnej powoduje, iż rzeczywiste ceny poszczególnych zakupów będą się od niej różnić. Różnice te określane są jako odchylenia od cen ewidencyjnych.

Odchylenia od cen ewidencyjnych są to różnice między wartością materiałów w stałych cenach ewidencyjnych a ich wartością w rzeczywistych cenach zakupu. Odchylenia te ujmuje się na odrębnym koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych”, które jest kontem korygującym do konta „Materiały”,

Odchylenia od cen ewidencyjnych mogą mieć charakter:

•    debetowy (dodatni), gdy rzeczywista cena zakupu jest wyższa od ceny ewidencyjnej,

•    kredytowy (ujemny), jeśli rzeczywista cena zakupu jest niższa od ceny ewidencyjnej.

Zatem odchylenia debetowe (dodatnie) zwiększają wartość materiałów w cenie ewidencyjnej do ich wartości w wyższej rzeczywistej cenie zakupu.

Zaznaczyć przy tym należy, że odchylenia debetowe i kredytowe, ze względu na swój charakter dodatni i ujemny znoszą się wzajemnie.

W sytuacji, gdy obserwuje się systematyczny charakter odchyleń dodatnich lub ujemnych, co ma miejsce, gdy stała cena ewidencyjna w sposób istotny różni się od cen rzeczywistych, należy dokonać zmiany ceny ewidencyjnej odpowiednio ją podwyższając lub obniżając. Zmiana taka może jednak być przeprowadzona wyłącznie pod datą pierwszego dnia miesiąca.

Na dzień bilansowy obowiązuje weryfikacja cen ewidencyjnych. Ceny te obowiązują od początku nowego roku jako nowe ceny ewidencyjne.

¹³⁵ T. Cebrowska (red.), Rachunkowość finansowa i podatkowa, Wyd. PWN, Warszawa 2005, s. 324.

146