scana2

wytwarzanych produktów. Wiadomo bowiem, że te produkty, które dzisiaj dobrze się sprzedają i stanowią podstawę sukcesu rynkowego, jutro mogą stracić uznanie klientów. Coraz śmielej można więc mówić o działaniach w ramach tzw. rynku konsumenta, na którym decyzje kupujących odgrywają kluczową rolę. Rachunek kosztów zmiennych łączy się ściśle z takimi koncepcjami marketingowymi, jak „cykl życia produktu”, czy też „portfolio produktów”.

Głównym kryterium podejmowania decyzji w trudnych warunkach rynkowych jest jednostkowa marża brutto i całkowita marża brutto, jaką generują poszczególne produkty. W oparciu o to kryterium ocenia się portfel oferowanych na rynku produktów oraz zapadają decyzje co do ilości produkowanych wyrobów w poszczególnych asortymentach. Jednostkowa marża brutto jest punktem wyjścia cenowego pozycjonowania produktów. Rozdzielenie rozliczenia kosztów stałych i zmiennych pozwala na lepszą kontrolę kosztów produkcji oraz kosztów ogólnych, a także ułatwia decentralizowanie odpowiedzialności w przedsiębiorstwie.

Zarówno rachunek kosztów pełnych jak i rachunek kosztów zmiennych posiadają swoje wady i zalety. Rachunek kosztów pełnych jest przystosowany do podejmowania decyzji długookresowych, jako że w długim okresie czasu wszystkie ponoszone przez przedsiębiorstwo koszty muszą znaleźć pokrycie w przychodach ze sprzedaży. Ujęcie kosztów w tym wariancie pozwala na precyzyjną kosztową kontrolę procesów wytwórczych. Rachunek kosztów zmiennych jest lepiej przystosowany do podejmowania decyzji krótkookresowych. Pozwala analizować wpływ zmian rynkowych na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Bardzo istotną różnicą pomiędzy dwoma rodzajami rachunku kosztów jest stopień spójności z zasadami rachunkowości finansowej oraz sprawozdawczości finansowej. Tylko rachunku kosztów pełnych jest spójny z wymogami rachunkowości finansowej.

Przykład 2.

Przedsiębiorstwo zamierza utworzyć spółkę zależną zajmującą się produkcją wyrobu „B”. Rynkowa cena zbytu produktu „B” wynosi 1.000,-. Jednostkowy koszt zmienny produkcji wyrobu „B” skalkulowano na poziomie 600,-. Koszty stałe produkcji wyniosą 12.000,- miesięcznie. Przy jakiej minimalnej wielkości sprzedaży spółka zależna zacznie przynosić zyski?

Spółka zależna osiągnie próg rentowności, kiedy przychody pokryją koszty całkowite:

P = Kc

Cj x q = Kjz x q + Ks

Ks

Cj - Kjz

30 szt./m-c

12.000,-1.000,- -600,-

Przy produkcji wynoszącej 30 szt. miesięcznie lub sprzedaży wynoszącej 30.000,- (1.000,-* 30 szt./m-c) spółka zależna przestanie ponosić straty. Wzrost sprzedaży ponad ten poziom zacznie przynosić zyski.

213