Na podstawie obserwacji tych dwóch grup wcześniaków wykazano, że te z nich, które miały kontakt z matkami i wobec których matki podejmowały określone zabiegi terapeutyczne osiągnęły, aż o 50% Zwiększy przyrost masy i długości ciała, w porównaniu z przedwcześnie urodzonymi noworodkami, wobec których takich zabiegów nie stosowano.
Obecnie już wiadomo, że lekki delikatny masaż ciała dzieci urodzonych przedwcześnie nie tylko nie utrudnia oddechu, ale wpływa wzmacniająco na cały organizm, a także zdecydowanie korzystnie przyczynia się u nich do przyrostu maty i długości ciała.
Również nie budzi wątpliwości teza, iż dzieci pozbawione autentycznej, trwałej więzi (w tym również kontaktu dotykowego) z jedną i tą samą osobą (najczęściej matką) rozwijają się gorzej pod względem intelektualnym. Dzieci te nie okazują ciekawości świata, nie przejawiają ochoty poznania czegoś nowego, nieznanego. Są umysłowo bierne. Rodzi się więc pytanie czy dzieci te w przyszłości, jako osoby dorosłe będą zdolne nawiązać trwałe i satysfakcjonujące związki z innymi osobami z otaczającego świata? Prawdopodobnie nie gdyż ich społeczna komunikatywność w najwcześniejszym okresie życia uległa poważnemu emocjonalnemu zaburzeniu.
Chore noworodki i niemowlęta podobnie jak zdrowe także potrzebują kontaktu dotykowego, pieszczot, głaskania i tulenia zwłaszcza przez matkę. Kontakt dotykowy w tym przypadku ma także dodatkowe znaczenie, tj. łagodzi skutki stresu chorobowego i szpitalnego oraz pobudza system odpornościowy dziecka do walki z chorobą.
Pielęgniarki sprawujące opiekę w szpitalu nad małymi dziećmi, zwłaszcza z oddziałów patologii noworodków i niemowląt dość często obserwują, że rodzice tych najmniejszych dzieci chorych często nie rozumieją potrzeby kontaktu dotykowego w tym okresie życia dzieci. Dość często ograniczają czas opieki nad nimi pomimo obowiązującej już w bardzo wielu szpitalach (od ponad 10 lat) możliwości pobytu i sprawowania opieki przez rodziców nad własnymi dziećmi. Rodzice tłumaczą ten fakt większa potrzebą i zaangażowaniem w opiekę nad starszym rodzeństwem.
Pielęgniarki pracujące w tych oddziałach powinny zwrócić uwagę na potrzebę edukacji rodziców na temat znaczenia kontaktu dotykowego w okresie noworodkowo - niemowlęcym dla prawidłowego rozwoju dziecka. Należy tłumaczyć rodzicom, że te dzieci które w wieku noworodkowo - niemowlęcym dużo głaskano, dotykano, pieszczono będą mogły cieszyć się pełnią życia czerpiąc wewnętrzne bogactwo z otaczającego świata.
Piśmiennictwo:
1. Arusztowicz B.: W trosce o uśmiech chorego dziecka. WSiP, Warszawa 1992.
2. Birch A., Malim T.: Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. PWN, Warszawa 1997.
3. Hines M.: Prenatal gonadal hormones and sex differences in human behaviour.
Psychological Bulletin, 1982,92, 56-80.
4. Dg F. L., Bates Ames L., Baker S. M.: Rozwój psychiczny dziecka od 0 <Jo 10 lat.
Poradnik dla rodziców, psychologów i lekarzy. GWP, Gdańsk 1994.
PRACE POGLĄDOWE
5