IMAG0130

Ze wspomnień byłego pacyfisty

|9

I dzisiaj łamie się kołem, i nie tylko nasze fizyczne-kości. \k spći-czesna inkwizycja (posługująca się zresztąszczypczykami. wiewaniem wody przez nos, olejem rycynowym) umie również łamać kręgosłupy naszego charakteru, przetrącać żebra naszej duszy, a współczesny pręgierz opinii publicznej —gazeta — niejednemu juź człowiekowi obrzydził życie. Współcześni inkwizytorowie nie zawsze zabijają sami, często zmuszają swe ofiary do samobójstwa. Nikt inny. tylko cywilizacja przyszła im z pomocą. Ona to wydelikaciła ludzkie nerwy (być może silniejsze i grubsze w wiekach średnich) i uczyniła z nich najczulszy odbiornik bólu. Jakoż współcześni inkwizytorowie wiedzą, co czynią, skoro starają się przede wszystkim zniszczyć nerwy swych ofiar. Zapewne, gdy chodzi o współczesne okrucieństwo, zawodowo stosowane w instytucjach publicznych, można by część winy —jak to czynią niektórzy materialiści — zwalić na warunki ekonomiczne. Z pewnością istnieją dzisiaj agenci policyjni państw kapitalistycznych oraz funkcjonariusze sowieckich czerezwyczajek. którzy mszczą się na aresztantach za swe niskie gaże oraz za niemożność brania od nich łapówek Mimo to okrucieństwo ludzkie — od początku świata —jest dość obficie reprezentowane także i w sferach ekonomicznie nasyconych, a nawet przesyconych. tak iż można je śmiało wyeliminować poza granice układów i walk klasowych.

Co się tyczy zaś tak pogardzanych przez postępowców wieków średnich, owego teriium comparaiiom\ wszelkiej ..ciemnoty”, którym lubią popisywać się liberalni dziennikarze i wolnomyśliciele, to nawet powierzchownie obznajmiony z średniowieczem uczeń stwierdzi Z łatwością. że te same dokumenty , co przekazały nam okrucieństwa inkw i-zycji i autodufe. przekazują nam co najmniej ty le przykładów wielkich cnót ludzkich, łagodności i tak wielkiej egzaltacji duchowej, jakiej nie znają już późniejsze „oświecone” w ieki.

Pozostaje też kwestią otwartą, gdzie więcej szukać barbarzyństwa: w wiekach, których pamięć konserwują freski Giotta, pieśni Jaco-pone da Todi i śpiew gregoriański, czy w epoce malarstwa kubistyczne-go, pow ieści Wallace‘a i jazzu? Gdzie nagromadziło się w ięcej łagodności: w epoce walk religijny ch, herezji i trubadurów czy w epoce ataków gazowych, walk klasowych i Majakowskiego? Przepraszam za to.