Rys. 4.2. Struktura cyklu remontowego oraz kształtowanie się zakresów rzeczowych i kosztów remontu; pola zakreskowane wykazują straty spowodowane różnicą między kosztami remontów a kosztami wytwarzania u producenta: kółeczkami zaznaczono koszty wykonania remontów lVo — wartość odtworzeniowa
ma kolejnymi remontami kapitalnymi lub od rozpoczęcia eksploatacji do pierwszego remontu kapitalnego, albo od ostatniego remontu kapitalnego do likwidacji. Jeżeli nie przewiduje się prac związanych z remontem kapitalnym, to cykl remontowy jest okresem między dwoma remontami o największym zakresie prac. Wyróżnia się dwa rodzaje struktur cyklu remontowego:
1) struktura cyklu 9-remontowego - dla wszystkich obrabiarek skrawających,
2) struktura cyklu 6-remontowego - dla pras hydraulicznych i mechanicznych oraz młotów i nożyc do metali.
Zarówno cykl remontowy, jak i jego struktura, zależą od tych samych czynników, co proces zużywania części zamiennych i całych obiektów. Głównym czynnikiem jest stopień skomplikowania konstrukcji maszyn i urządzeń. Im maszyna jest prostsza, tym mniej ma części ruchomych i tym krótszy jest jej cykl remontowy oraz mniejsze zróżnicowanie zakresów rzeczowych remontów.
Przestoje remontowe można skrócić, łącząc czynności remontowe, nawet kosztem wymiany części lub zespołów jeszcze sprawnych (niecałkowicie zużytych). Decyzja o wymianie powinna być zawsze poparta rachunkiem opłacalności.
Bezpośredni nadzór i odpowiedzialność za stan techniczny oraz prawidłowe wykorzystanie i użytkowanie maszyn i urządzeń należą do kierownika wydziału. Zgłasza on do Działu Głównego Mechanika wszelkie usterki, uszkodzenia i awarie, zauważone podczas pracy maszyny.
Bezpośrednią odpowiedzialność za użytkowane maszyny ponoszą kierownicy oddziałów, mistrzowie i brygadziści oraz pracownicy obsługujący. Dlatego powinni ściśle przestrzegać instrukcji użytkowania, szczególnie smarowania, a także utrzymywać porządek na stanowisku pracy. O wszelkich zauważonych usterkach, awariach i nieprawidłowościach powinni natychmiast zawiadomić swoich przełożonych.
Do sprawnego obsługiwania maszyn i urządzeń, zwłaszcza konserwacji, przeglądów i usuwania drobnych awarii, poszczególne wydziały produkcyjne mają agendy Działu Głównego Mechanika. Są to brygady mechanika wydziałowego, tzw. brygady utrzymania ruchu. Do ich obowiązków należy m.in. wykonywanie czynności smarowniczych. Od ich codziennej pracy zależy stan maszyn, ich gotowość techniczna oraz efektywne wykorzystanie czasu pracy.
Działy eksploatacyjne kierują użytkowaniem urządzeń. W systemie kierowania można wyróżnić trzy podstawowe procesy działania: wykorzystanie posiadanych zasobów, ich utrzymanie i odnowienie.
W przedsiębiorstwie produkcyjnym realizatorem procesu wykorzystania posiadanych zasobów są: dyrekcja, działy ekonomiczne i zbytu, działy konstrukcyjny i technologiczny. Realizatorem procesu utrzymania posiadanych zasobów jest dział eksploatacyjny, a realizatorem odnowienia posiadanych zasobów - działy inwestycyjny i zaopatrzenia. Podział i zadania działów eksploatacyjnych przedsiębiorstwa produkcyjnego podano w tabl. 4.2.
Podział i zadania działów eksploatacyjnych
Rodzaje działów |
Typ działów |
Zadania | ||
normowania eksploatacji |
opracowywanie: norm, normatywów, zasad eksploatacji, instrukcji eksploatacji | |||
inspekcji eksploatacyjnej |
nadzór, kontrola, dozór nad eksploatacją | |||
c i |
3 |
planowania eksploatacji |
opracowywanie planów operatywnych i wieloletnich | |
& |
informacji eksploatacyjnej |
prowadzanie: ewidencji, sprawozdań, banku informacji | ||
<L> |
analizy eksploatacyjnej |
opracowywanie: wskaźników ekonomicznych, niezawodności, trwałości | ||
O* a od |
bezpieczeństwa i higieny eksploatacji |
ochrona w zakresie bhp | ||
cL |
użytke |
>wania |
produkcyjny |
użytkowanie urządzeń |
W |
utrzymania ruchu |
konserwacja i przeglądy | ||
remontowy |
remonty bieżące, średnie i kapitalne | |||
pogotowia technicznego |
diagnostyka i naprawy awaryjne | |||
i 3 |
legalizacyjny |
legalizacja urządzeń kontrolnych i pomiarowych | ||
1 |
l |
diagnostyczny |
diagnostyka techniczna | |
smarowniczy |
smarowanie urządzeń | |||
transportowy |
transport urządzeń |
83