Obserwacje
Badane sole dobrze rozpuszczają się w wodzie i tworzą klarowne roztwory.
Rozpuszczona sól Barwa papierka uniwersalnego
Na3P04 |
niebieski |
Na2HP04 |
zielono-niebieski |
NaH2P04 |
bez zmian |
Wnioski
1. Kwas ortofosforowy jest kwasem średniej mocy (Ki = 7,52 • 10—3), natomiast kation sodu jest pochodną mocnej zasady.
2. Zmiana zabarwienia wskaźnika w roztworach badanych soli wynika z hydrolizy tych związków. Z uwagi na podaną wyżej wartość pierwszej stałej dysocjacji HgPO^ diwodoroortofosforan(V) hydrolizuje w obojętnym roztworze wodnym w bardzo niewielkim stopniu. W roztworze wodoro--ortofosforanu(V) zachodzi reakcja:
HPOj- + H20 ą=* HgPO^ + OH“ zaś w roztworze ortofosforanu(V):
Powstające jony wodorotlenkowe alkahzują środowisko i są odpowiedzialne za zmianę barwy wskaźnika.
Doświadczenie 22. (str. 274) Otrzymywanie i wykrywanie tlenu
a) Zmontuj zestaw jak do otrzymywania wodoru. Do probówki wsyp około 2 g manganianu(VII) potasu, zamknij ją korkiem z wężykiem i ostrożnie ogrzewaj. Zbieraj wydzielający się gaz (tlen) w drugiej probówce. Nie zbieraj pierwszych porcji gazu, ponieważ jest to powietrze znajdujące się w probówce z solą i w wężyku. Probówkę wypełnioną tlenem wyjmij z wody i trzymaj wylotem do góry. Do wylotu probówki zbliż tlące się luczywko. Zapisz obserwacje, wnioski i równanie reakcji chemicznej w zeszycie. [Można też przypomnieć doświadczenie la) z rozdziału XII.]
b) Do kolby stożkowej wiej około 20 cms wody utlenionej i wsyp szczyptę tlenku manganu(IV). Kolbę zamknij korkiem z rurką odprowadzającą i wężykiem. Zbieraj wydzielający się gaz i zidentyfikuj go jak w poprzednim doświadczeniu. Zapisz obserwacje, wnioski i równanie reakcji chemicznej w zeszycie.
102