Obserwacje
1. Probówki z blaszkami (żelazną i miedzianą): 8-molowy kwas solny reaguje z blaszką żelazną z wydzieleniem pęcherzyków bezbarwnego gazu. Z blaszką miedzianą nie reaguje.
2. Probówki z gwoździkami żelaznymi (lub drutem): gwoździki reagują zarówno z 0,5-molowym, jak i z 8-molowym kwasem solnym, jednak w drugim przypadku reakcja zachodzi szybciej -bezbarwny gaz wydziela się obficiej.
3. Probówka z opiłkami żelaznymi: kwas solny reaguje z nimi szybciej niż z blaszką czy gwoździkiem (wydzielanie gazu jest jeszcze obfitsze).
4. Ogrzewana probówka z gwoździkami żelaznymi: po podgrzaniu reakcja ulega przyspieszeniu (obfitsze wydzielanie się gazu).
Wnioski
1. Szybkość reakcji zależy od rodzaju reagentów. Miedź nie reaguje z kwasem solnym, natomiast żelazo niezależnie od postaci reaguje. Wydziela się gazowy wodór, zgodnie z poniższym równaniem:
Fe + 2 HC1->FeCl2 + H2T
2. Szj^bkość reakcji zależy od stężeń reagentów - im większe stężenie danego substratu, tym szybciej przebiega reakcja.
3. Szj^bkość reakcji zależy od stopnia rozdrobnienia reagentów - im większe rozdrobnienie, tym większa szybkość reakcji.
4. Szybkość reakcji zależy od temperatury układu reagującego - dla tego typu reakcji im wyższa temperatura, tym większa szybkość reakcji.
Doświadczenie 1 (podręcznik str. 221)
Rozdział VIII. Równowaga chemiczna Odwracalne przemiany w układzie Ca(0H)2/C02
Do niewielkiej zlewki (o objętości 200-250 cm3) wiej około 100 cm3 wody destylowanej. Wsyp łyżeczką odrobinę wodorotlenku wapnia, dobrze wymieszaj bagietką, a potem dodaj 2-3 krople fenoloftaleiny. Następnie przez minutę wdmuchuj do roztworu przez rurkę szklaną wydychane powietrze (uważaj, by w żadnym stadium doświadczenia nie rozpryskiwać roztworu!). Obserwuj zmiany. Zanotuj, jak wgląda roztwór. Na koniec odstaw zlewkę na kilkanaście minut i ponownie przyjrzyj się roztworowi. Czy widzisz jakieś zmiany? Jakie procesy zaszły w badanym roztworze? Zapisz w zeszycie wnioski i odpowiednie równania reakcji.
61