b) Do probówki zawierającej 2 cm3 roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) dodaj około 2 cm3 wodorotlenku sodu. Nie stosuj nadmiaru wodorotlenku sodu. Do otrzymanego układu wiej około 2 cm3 gliceryny i wytrząsaj zawartość probówki do momentu rozpuszczenia się osadu. Obserwuj zmiany zabarwienia roztworu.
Zapisz obserwacje i wnioski w zeszycie.
Obserwacje
a) Podczas dodawania wody amoniakalnej do roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) wytrąca się niebieski osad. Dodanie nadmiaru wody amoniakalnej powoduje rozpuszczenie się tego osadu, a następnie zmianę barwy roztworu z niebieskiej na ciemnoszafirową.
b) Dodanie roztworu wodorotlenku sodu do roztworu soli miedzi(II) powoduje wytrącenie niebieskiego osadu. Dodanie gliceryny i wytrząsanie powoduje rozpuszczenie osadu wodorotlenku i zmianę zabarwienia z jasnoniebieskiego na niebiesko-fioletowe.
Wnioski
1. W reakcji siarczanu(VI) miedzi(II) z wodą amoniakalną wydziela się wodorotlenek miedzi(II), ponieważ NH3 alkalizuje środowisko:
CuS04 + 2NH3 • H20-> Cu(OH)2i + (NH4)2S04
Cu2+ + 2NH3 • H20-> Cu(OH)24 + 2NH4
Trudno rozpuszczalny w wodzie Cu(OH)2 rozpuszcza się w nadmiarze amoniaku, ponieważ miedź tworzy z amoniakiem związek kompleksowjc
Cu(OH)2 + 4NH3 • H20-> [Cu(NH3)4](OH)2 + 4H20
Cu(OH)2 + 4NH3 • H20-» [Cu(NH3)4]2+ + 20H" + 4H20
Jest to wodorotlenek tetraminamiedzi(II).
2. Działanie roztworu wodorotlenku sodu na roztwór siarczanu(YI) miedzi(II) powoduje wytrącenie wodorotlenku miedzi(II):
CuS04 + 2NaOH-> Cu(OH)2i + Na^
Cu2+ + 20H"-» Cu(OH)2T
Trudno rozpuszczalny w wodzie Cu(OH)2 tworzy następnie rozpuszczalny związek kompleksów}? z gliceryną, o charakterystycznym niebiesko-fioletowym zabarwieniu:
Cu(OH)2 + C3H5(OH)3-> [Cu(OH)2(C3H5(OH)3)]
Jest to glicerynadiwodorotlenomiedź(II) [budowę tego związku przedstawia r}?sunek na str. 355 w podręczniku].
121