Obserwacje
a) Węglan wapnia reaguje z kwasem solnym, wydzielając bezbarwny i bezwonny gaz. Gaz ten nie „ucieka” z probówki trzymanej dnem w dół. Nie pali się i nie podtrzymuje palenia.
b) Napełnienie tlenkiem węgla(IV) zlewki z palącymi się świeczkami powoduje ich zgaśnięcie.
c) Palące się wiórki magnezu nie gasną w atmosferze tlenku węgla(IV). Reagują z nim, powodując powstanie mieszaniny czarnego i białego proszku.
d) Wprowadzenie tlenku węgla(IV) do roztworu wodorotlenku wapnia powoduje najpierw wytrącenie drobnego, białego osadu. Kontynuowanie wprowadzania C02 powoduje rozpuszczenie się tego osadu.
e) Nasycanie tlenkiem węgla(IV) roztworu wodorotlenku sodu z dodatkiem fenoloftaleiny powoduje jego odbarwienie.
Wnioski
1. Pod wpływem kwasu węglan wapnia rozkłada się, wydzielając tlenek węgia(IY):
CaC03 + 2HC1-» CaCL, + C02T + HjO
2. C02 jest bezbarwnym i bezwonnym gazem, cięższym od powietrza. Nie spala się w tlenie (powietrzu) i nie podtrzymuje palenia, czego dowodzi zgaśnięcie łuczywka i świeczek.
3. Tlenek węgla(IV) reaguje z magnezem, co prowadzi do powstania tlenku magnezu i węgla pierwiastkowego (sadzy):
2Mg + C02 —2MgO + C
4. W reakcji z wodorotlenkiem wapnia tlenek węgla(IV) powoduje wytrącenie osadu węglanu:
Ca(OH)2 + C02-» CaC03i- + ą>0
Dalsze dodawanie C02 powoduje, że trudno rozpuszczalny węglan przechodzi w rozpuszczalny wodorowęglan:
CaC03 + C02 + Kfi-» Ca(HC03)2
5. Odbarwienie roztworu jest spowodowane zobojętnieniem wodorotlenku:
2NaOH + C02-» Na2C03 + HgO
Doświadczenie 13. (str. 239) Wykrywanie anionów węglanowych
Przygotuj roztwory soli. Do probówki zawierającej roztwór rozpuszczalnego węglanu dodaj kroplami roztwór rozpuszczalnej soli wapnia. Zapisz obserwacje i równanie reakcji chemicznej w zeszycie. Korzystając z tablicy rozpuszczalności soli, podaj, jakich innych soli można użyć w postaci roztworów do wykrycia jonów węglanowych.
94