skanowanie0004(1)

artykuł poglądowy

Postępowanie:

odstawienie leków naskurczowych, podjęcie działań relaksacyjnych, stosowanie środków relaksujących mięsień macicy - podaż leków spazmolitycznych, niewielkich dawek środków beta-stymulujących - tokolityków, b niekiedy amniotomia (np. w wielowodziu) (2, 3, 4).

Słaba czynność skurczowa z podwyższonym napięciem często zaliczana jest do hipertonicznej aktywności macicy, dlatego też opieka nad rodzącą i jej dzieckiem oraz osobą towarzyszącą w przypadku ich wystąpienia zasadniczo nie różni się od postępowania w stosunku do rodzącej i jej rodziny w hipertonicznej czynności skurczowej.

Czynność skurczowa hipertoniczna

Nadmierna czynność skurczowa z prawidłowym i podwyższonym napięciem - amplituda skurczów wynosi 9 kPa około 70 mmHg), częstotliwość jest większa niż 5/10 min •achysystolia), całkowita aktywność skurczowa macicy przewyższa 250 jednostek Montevideo (w konsekwencji wzrostu częstotliwości i skróceniu się okresów relaksacji macicy zwiększa się napięcie podstawowe w przerwie między-skurczowej, może również wystąpić skurcz ciągły). Przyczyny:

nadmierne wydalanie endogennej oksytocyny na zasadzie odruchu Fergusona,

przedawkowanie oksytocyny lub zwiększona wrażliwość

na nią,

podaż prostaglandyn,

dysproporcja główkowo-miedniczna,

nieprawidłowe ustawienie płodu - wysokie proste stanie

główki,

nadmierne rozciągnięcie macicy (w wielowodziu lub ciąży mnogiej, będących pierwotnie przyczyną osłabionej czynności, obserwuje się samoistny wzrost napięcia spoczynkowego, co może prowadzić do hipertonicznej aktywności skurczowej),

przedwczesne odklejenie łożyska (gdzie istnieje stałe pobudzenie myometrium do skurczu).

Przebieg porodu: hiperstymulacja może wystąpić zarówno podczas preindukcji porodu przy zastosowaniu prostaglandyn w postaci skurczu ciągłego, jak też w fazie aktywnej po--odu jako hipertoniczna czynność skurczowa. W każdym z tych przypadków powoduje konieczność zastosowania określonych działań.

Zbyt krótkie przerwy pomiędzy kolejnymi skurczami macicy mogą prowadzić do zaburzeń przepływu maciczno-łożysko-wego. utrudniając powrót utlenowania krwi płodu i równowagi kwasowo-zasadowej do prawidłowych wartości - w rezultacie może pojawić się kwasica, niedotlenienie i zaburzenia czynności serca dziecka.

Intensywne skurcze zarówno w końcu pierwszego okresu porodu jak i w drugim jego okresie mogą powodować zbyt gwałtowne przypieranie główki do płaszczyzny wchodu miednicy matki lub zbyt szybki postęp niezaadaptowanej główki w kanale rodnym. W efekcie może wystąpić ucisk na ośrodki nerwu błędnego i odruchowe zwolnienie czynności serca płodu. Stan ten z kolei może stać się przyczyną niedotlenienia we-wnątrzmacicznego i wymagać interwencji położniczej. Postępowanie:

m odstawienie leków naskurczowych, a podjęcie działań relaksacyjnych,

« stosowanie środków relaksujących mięsień macicy - podaż leków spazmolitycznych, niewielkich dawek środków beta-stymulujących - tokolityków,

& w wybranych przypadkach zastosowanie znieczulenia ze-wnątrzoponowego,

» ewentualne wykonanie cięcia cesarskiego (2, 3, 4).

Zadania położnej w opiece nad rodzącą, jej dzieckiem i osobą towarzyszącą w przypadku wystąpienia hipertonicznej czynności skurczowej:

a wnikliwa ocena stanu ogólnego rodzącej - obserwacja w kierunku ewentualnego wystąpienia objawów zagrażającego pęknięcia macicy,

?a wnikliwa obserwacja stanu położniczego w kierunku ewentualnych objawów przedwczesnego odklejenia się łożyska, w wnikliwa ocena stanu ogólnego dziecka - osłuchowa, a także na podstawie analizy zapisu czynności serca płodu oraz obserwacji zabarwienia płynu owodniowego, e wnikliwa ocena czynności skurczowej mięśnia macicy - pal-pacyina oraz na podstawie analizy zapisu tokograficznego, « ocena dynamiki przebiegu porodu na podstawie obserwacji klinicznej oraz analizy krzywej rozwierania i zstępowania główki w poszczególnych fazach porodu, n wnikliwa ocena budowy miednicy kostnej rodzącej oraz wielkości i usytuowania płodu na podstawie pomiaru miednicy, badania położniczego zewnętrznego i wewnętrznego, w rozpoznanie czynników zaburzających poród - określenie stopnia ryzyka porodowego,

■ zaplanowanie wraz z rodzącą i osobą towarzyszącą opieki w zależności od rozpoznanej sytuacji położniczej i zgodnie ze standardami opieki,

a podjęcie działań pielęgnacyjnych, diagnostycznych i terapeutycznych zgodnie ze standardami opieki w sytuacji patologicznego przebiegu porodu,

75 współuczestniczenie w procesie leczenia i specjalistycznego diagnozowania rodzącej, m zahamowanie podaży oksytocyny, ewentualnie podaż tokolityków zgodnie ze zleceniem lekarskim, m zaproponowanie rodzącej przyjęcia pozycji zmniejszającej stymulację czynności skurczowej pochodzącej z ucisku szyjki macicy - przy pomocy osoby towarzyszącej,

« umożliwienie rodzącej skorzystania z immersji wodnej w celu relaksującym i przeciwbólowym - przy pomocy osoby wspierającej,

a wspieranie rodziców w trudnej psychologicznie sytuacji, h podjęcie działań edukacyjnych w stosunku do kobiety i osoby wspierającej podczas realizacji opieki, s wdrożenie zachowań zmniejszających ryzyko dalszych powikłań przebiegu porodu,

-

t

f

POtOZNA nauka i praktyka • 2 (1 0)/201 0