skanowanie0049 2

grupy. Mi.umwn i»\ ;;il y.slakcju ta jest tym wyższa, im niższy jest stopień i • nh nii/.mcJI.

Ihhlan ni ml iłowanych przez Shawa wynika również, że szereg v|g|p. • 'iinihńw wywiem wpływ na przebieg przytoczonych wyżej zależności, rlmr wpływ len nie Jest nazbyt silny. Autor wyróżnia trzy zbiory czyn-nIliów riiTw:i/y z nich określił jako cechy sieci. Jedną z tych cech jest ",'n llmfu grupy. Stwierdzono, iż wzrostowi wielkości grupy towarzyszy ni ni. ipadek jej efektywności, obniżenie jej morale (będące konsekwen- r rjn apadku satysfakcji z udziału w grupowym działaniu), zwiększenie^:M0-liczby wysyłanych komunikatów oraz bardziej formalny wybór lidera|p||£ grupy. Wpływ wywiera tu również doświadczenie członków grupy. Jeśli wi(»c poprzednio mieli oni okazję uczestniczyć w sieciach scentralizowa-

,

nych, to mają tendencję do odtwarzania ich w nowych warunkach. Na- ; tom i as t osoby, których doświadczenia dotyczą sieci zdecentralizowanych, _;f

§£j k&j-

Po

budują zwykle sieci w zależności od problemu, jaki grupa ma rozwiązać. ;: Ostatni czynnik z tego zbioru— to ,,oportunizm organizacyjny”. Stwier-^;) dzono mianowicie, że niezależnie od przyjętego wzoru komunikowania f-;

" Illt

się,

m

grupy me zorganizowane

Inny zbiór czynników został określony przez Shawa jako zmienpie || •; związane z ilością i rodzajem informacji dostępnej dla grupy. Jednym ¹ z czynników jest tu „szum informacyjny” i hałas. Badania wykazały, że hałas generalnie zmniejsza satysfakcję z udziału w grupie, niezależnie: • od. rodzaju sieci komunikacyjnej!, i w podobny sposób obniża również efektywność działania, choć spadek efektywności jest jednak niniejszy przy sieciach zdecentralizowanych. Kolejnym, czynnikiem jest dystrybucja indor obniża wyko

prawidłowość ta jest nieco wyraźniejsza w przypadku sieci scentralizo- . ... wanych. Natomiast osoby zajmujące pozycje preferowane w zakresie d.o-

rmacji. Faworyzowanie pod tym względem niektórych pozycji ;

vykonanie zadania i satysfakcję z udziału w grupie-, przy czym ’_;

...... ... .. ..

stępu do informacji realizują swe działania efektywniej niż pozostałe j. i bardziej są usatysfakcjonowane. Ostatnim czynnikiem wyróżnionym y: w tym zbiorze jest „wzmacnianie”, rozumiane jako dostarczanie (uzyski-wanie) wiedzy o rezultatach działania. Czynnik ten w badaniach nie dał

Mi

iii

p

te

tm.

fe*

Stftśyfi'

vO»"

wm

m

Ul

wm

m

grupy zorganizowane rozwiązywały zadania bardziej efektywnie niż;

jednoznacznych rezultatów, choć wzmagał on generalnie efektywność i morale osób funkcjonujących w sieciach zdecentralizowanych, obniżając natomiast te elementy w sieciach scentralizowanych.

Ostatnim z wyróżnionych zbiorów czynników były zmienne związane ze składem osobowym grupy (indywidualne właściwości członków grupy). Pod uwagę brano tu tendencję do dominacji, autorytarność, styl, przywództwa oraz popularność (traktowaną jako wyraz pewnych cech osobowości). Osoby z tendencją do dominacji, które w strukturze scen- ; tralizowanej zajmowały miejsca centralne, obniżały efektywność działania grupy i powodowały, że mniejsze było zadowolenie z udziału w tej U runie (w Dorównaniu z prunami w ktńrvrh na ppnfralnwh rwnr/*-Jonii znajdowały się osoby o niskim wskaźniku dominacji). Niezależnie od zajmowanej pozycji, osoby o wysokim wskaźniku dominacji przejawiały zawsze większą aktywność komunikacyjną, a udział w grupie był dla nich bardziej satysfakcjonujący niż dla osób o umiarkowanym natężeniu tej tendencji. Jednakże wysoki wskaźnik tendencji do dominacji wiązał się z obniżeniem aktywności w miarę nabywania praktyki, jeśli osoba ta zajmowała pozycję peryferyjną. Zajmowanie pozycji centralnych przez osoby autorytarne prowadziło do zmniejszenia liczby aktów komunikacji na rzecz wzrostu kontroli i poleceń. Podobnie, choć w mniejszym stopniu, dzieje się wówczas, gdy taka osoba jest liderem w strukturach zdecentralizowanych. Z kolei przywództwo autokratyczne polepszało efektywność funkcjonowania grupy, obniżając jednak satysfakcję członków z uczestnictwa w niej. Odwrotnie zależności te kształtowały się w przypadku kierownictwa demokratycznego. Jeśli przy tym centralną pozycję zajmowała osoba popularna (łubiana), to grupa taka funkcjonowała efektywniej niż ta, w której podobną pozycję zajmowała osoba o małej popularności.

Warto w tym miejscu dodać, że w badaniach eksperymentalnych, w których nie programowano struktury komunikacyjnej, zaobserwowano, iż układy organizacyjne grupy (zwłaszcza komunikacyjne i kierownicze) wykazywały zazwyczaj tendencję do przekształcania się ze struktur zdecentralizowanych w scentralizowane.

M. E. Shaw podjął również próbę wyjaśnienia powyższych prawidłowości, formułując w tym celu koncepcję opartą na procesach określonych jako „niezależność” i „nasycenie”. Przez niezależność autor ten rozumie stopień swobody, z jaką jednostka może funkcjonować w grupie. Przy takim rozumieniu niezależność wiąże się zarówno z wykonaniem, jak i z satysfakcją, ale ma większy wpływ na satysfakcję, ponieważ wiąże się z realizacją ukształtowanych potrzeb autonomii, uznania i osiągnięć. Nasycenie natomiast oznacza liczbę komunikatów i kanałów, z którymi musi sobie poradzić osoba zajmująca określoną pozycję w sieci komunikacyjnej. Nasycenie ma tu więc zasadniczy wpływ na efektywność działania grupy: im większe nasycenie, tym silniejszy spadek efektywności działania. Dzieje się tak dlatego, że łatwo w takiej sytuacji

0    pi-zekroczenie optymalnego poziomu możliwości komunikacyjnych danej pozycji i zajmującego ją człowieka. Podstawowym założeniem koncepcji sformułowanej przez Shawa jest twierdzenie, że oba te procesy (niezależność i nasycenie) wspólnie determinują zachowanie grupy. Mówiąc ogólnie, w strukturach scentralizowanych te osoby, które zajmują pozycje peryferyczne, mają ograniczoną swobodę działania, a tym, samym małe poczucie niezależności. Dużą swobodę ma jedynie pozycja centralna

1    z nią ty lito związana jest znaczna doza niezależności. Jeśli zaś mierzyć poziom niezależności całej grupy, to jest on raczej niski, a to znowu determinuje niski poziom satysfakcji z uczestnictwa w takiej grupie. Z kolei,

W nnrńhmnniii rr cionio rrA O r* O w (wel    «-»    J n r - ..i    *.