skanowanie0054

1. Wiadomości wstępne

Układ mięśniowy stanowi czynną (dynamiczną) część aparatu ruchu w odróżnieniu od układu kostnego, który jest określany jako bierny (statyczny). Z punktu widzenia mechaniki kości można potraktować jako dźwignie, które są poruszane przez mięśnie.

Masa mięśni szkieletowych osobnika ważącego 70 kg wynosi ok. 27 kg, podczas gdy masa kośćca ok. 10 kg.

Charakterystyczną cechą tkanki mięśniowej jest jej zdolność do zmiany długości, czyli do kurczenia się i rozkurczania. Skurcz mięśni pojawia się w wyniku działania bodźców płynących z układu nerwowego.

Tkanka mięśniowa występuje w ustroju w trzech postaciach:

a)    tkanki mięśniowej gładkiej,

b)    tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej typu sercowego,

c)    tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej typu szkieletowego.

Mięśnie gładkie, które pracują niezależnie od naszej woli, występują w ścianach układów krwionośnego, pokarmowego, oddechowego oraz w wielu innych narządach trzewnych.

Mięśniówka serca (imyocardium) działa również niezależnie od świadomości. Odznacza się dużą odpornością na zmęczenie, a w obrazie mikroskopowym można w niej dostrzec charakterystyczne wstawki, które wyznaczą) ą granice międzykomórkowe.

Praca mięśni poprzecznie prążkowanych typu szkieletowego podlega naszej kontroli. Ich nazwa powstała stąd, że w mikroskopie elektronowym widoczne są układające się na przemian jasne i ciemne prążki biegnące w poprzek włókna mięśniowego. Jest to efektem izo- i anizotropowego załamywania światła.

Nąjważniejszymi elementami budowy w tkance mięśniowej gładkiej są włókienka kurczliwe — miofibiylle.

Mięśnie gładkie pracują powoli, a poprzecznie prążkowane kurczą się szybko.

Myologia zajmuje się głównie mięśniami, które powodują ruchy kośćca lub ustalają kości w stosunku do siebie. Funkcję tę wykonują mięśnie poprzecznie prążkowane, które pod względem położenia można podzielić na mięśnie szkieletowe (musculi skeleti) i mięśnie skórne (musculi cutanei).