skanuj0004

214 5. Spawanie lukiem krytym

Druty i topniki należy przechowywać w warunkach zabezpieczających przed wilgocią. Najczęściej zaleca się przechowywanie worków z topnikiem w suchym miejscu w temperaturze 10^-35°C przy wilgotności względnej nie przekraczającej 70%. Topniki należy suszyć przed spawaniem zgodnie z wymaganiami producenta. Typowe warunki suszenia topników topionych przed spawaniem są następujące: temperatura 200-^250°C, czas 2 h. Topniki ceramiczne wymagają wyższej temperatury suszenia, zazwyczaj 275 —375°C. Grubość warstwy topnika na półkach pieca nie powinna przekraczać 50 mm. Wysuszony topnik, który nie jest od razu wykorzystywany, należy przechowywać w suszarce nagrzanej do ok. 150°C.

5.4. Technika spawania lukiem krytym

Zagadnienia związane z technologią spawania lukiem krytym stali i metali nieżelaznych (niklu i tytanu oraz ich stopów) stosowanych na konstrukcje spawane omówiono w tomie 1 niniejszego poradnika w rozdz. 6 i 7. J Poniżej przedstawiono zagadnienia techniki spawania Jukiem krytym oraz przykładowe warunki technologiczne wykonywania wybranych złączy spawanych.

Na kształt i właściwości spoin, wydajność procesu oraz zużycie materiałów spawalniczych i energii elektrycznej wpływ wywierają następujące czynniki.

Rysunek 5.3. Kształt ściegu w przypadku spawania prądem stałym biegunowości ujemnej (DO — ), dodatniej (DC/+) oraz prądem przemiennym (AC)

Rodzaj prądu i bi£fiuno- | w o ś 6 drutu elektrodowego mają ilu- ś ży wpływ na stabilność luku elcktrycz- *| riego, skład chemiczny spoiny oraz jej,' kształt. W przypadku biegunowości ujemnej i stałego natężenia prądu spa- £ wania wydajność stapiania jest | o 25-^35% większa niż z biegunowością dodatnią, a głębokość wtopienia praktycznie nie różni się. Spawanie z biegunowością ujemną i z zachowaniem tej samej prędkości podawania drutu elektrodowego, co przy bieguno- | wości dodatniej, wskutek obniżenia natężenia prądu spawania powoduje -istotne zmniejszenie głębokości wtopienia (rys. 5.3), a wydajność procesu nie zmienia się. W przypadku spawania prądem przemiennym wartości są *| pośrednie. Ugięcie łuku jest mniejsze niż w spawaniu prądem przemiennym. Ą Ze względów technologicznych i ekonomicznych korzystniej jest jednak spawać prądem stałym.    ||

Gatunek drutu elektrodowego oobierany w zależności od gatunku materiału* podstawowego, topnika i techniki spawania.

Średnica drutu elektrodowego jest dobierana w zależności od grubości złącza spawanego. Przy spawainu prądem przemiennym stałym

biegunowości dodatniej ze wzrostem średnicy drutu elektrodowego maleje głębokość wtopienia i wysokość nadlewu, zwiększa się szerokość ściegu i współczynnik kształtu przetopienia a_p (stosunek szerokości ściegu do głębokości wtopienia) oraz maleje udział materiału podstawowego w spoinie. Spawanie lukiem krytym może być prowadzone z użyciem drutów elektrodowych o średnicy 1,2-10 mm (tabl. 5.2). W praktyce prze-Wsiowej najczęściej są stosowane druty elektrodowe o średnicy 2,5 -r j,0 nim (tabl. 5.3).    >

Tablica 5.2. Zakres średnic drutu elektrodowego, natężenia prądu spawania i wylotu drutu elektrodowego przy spawaniu lukiem krytym pojedynczym drutem elektrodowym

Średnica drutu, mm	Natężenie prądu, A	Wylot drutu, mm
1,2	100-250	12-18
1.6	180-350	16-22
2,0	210-500	20-30
2,5	220-570	25-35
3,25	260-700	30-45 r
4.0	340-900	40-60
5,0	500-1300	50-75
6,0	500-1500	60-90
7.0	750-1700	70-90
8,0	950-1900	80-100
10,0	1400-2800	100-120

Tablica 5.3. Typowe natężenia prądu spawania dla najszerzej stosowanych średnic diutów

Średnica drutu, min	2.5	3,25	4,0	5.0
Natężenie prądu, A	220-500	260-650	350-800	500-1100

G at u n e k i ziarnistość topnika są dobierane w zależności od gatunku matófiahrpodstawowego,' gatunku drutu i techniki spawania;--Na kształt spoiny wpływa wielkość ziarna topnika, struktura (topnik, topiony lub ceramiczny) i skład chemiczny, z którym jest związana lepkość w stanie ciekłym. Zwiększenie rzadkopłynności żużla ułatwia zarówno jego rozpływanie, jak i rozpływanie metalu. Uzyskuje się wtedy spoinę o małym nadlewie i nieco większej głębokości wtopienia.

W miarę zwiększania wielkości ziarna topnika jego gęstość nasypowa zmniejsza się, co powoduje zmniejszenie głębokości wtopienia i zwiększenie