skanuj0006(1) 4

JOHN LOCK - LIBERALIZM

(J632-1704), nauka w Westminster School, studia w Oxfordzie, był jednym z organizatorów i przywódców partii wigów, był lekarzem, sekretarzem i doradcą lorda Ashleya-kanclerza, piastował kilka poważnych stanowisk zbiegł do Holandii, „Dwa traktaty o rządzie”, „Listy o tolerancji” STAN NATURY: Rozsądek podpowiada czł. zas. postępowania, zgodne z pr. natury. Wszyscy są sobie równi, bo Bóg dał wszystkim takie same pr. naturalne. Pr. natury są własn. jedn. Pr. własn. jest niepodważalnym i nienaruszalnym kanonem org. życia czł. Pochodzi od Boga. Gwarantuje swobodne dysponowanie majątkiem - wolność działania w sferze ekon. I bariera określająca działania innych osób. Pr. własn. ma uzasadnienie w pracy, dzięki której czł. może sobie przywłaszczać wytworzone przez siebie prod. - na nie rozciąga się jej osobowość. Owoce pracy muszą jednak przynosić pożytek i nie ulegać zniszczeniu. Ten, którego nadwyżka dóbr psuje się, bo on nie potrafi jej zużyć, jest marnotrawcą. Jeśli umie ją sprzedać, przynosi innym pożytki.

UM. SPOL: czł. przystępuje do um., jeżeli chroni ona pr., które dała mu natura. Państwo jest więc rezultatem rozsądnego zachowania się czł. Powstanie państwa wymaga wyrażenia zgody przez każdego obywatela, jest więc aktem spełnienia woli poszczególnych jedn. z osobna. Zgoda większości decyduje o powstaniu instytucji społ. 2 rodź. umów spoi.: 1) o powstaniu spoi, 2) o powstaniu państwa (rządu). Nawet jeśli następuje rozpad rządu, społ. nadal istnieje. Rząd otrzymuje pełnomocnictwa na zas. powiernictwa. Rząd jest stabilny, gdy trzyma się postanowień um. społ. Państw orepresjonuje ludzi, naruszających pr., stanowiąc w tym celu ustawy i powołując np. sądy. Z góry ustalone są granice i cel interwencjonistycznej dział, państwa. Sens przystąpienia jedn. do państwa i społ to wzmocnienie gwarancji poszanowania jej praw natur.

PODZIAŁ WŁADZ: to gwarancja woln.jedn. i społ. 3 dziedziny sprawowania wł.: ustawodawstwo, wykonywania praw i stos. międzynar. Odpowiadają temu kier. wł.: legislatywa, egzekutywa i wł. federalna. Wł. wyk może się łączyć z federacyjną, ale nie z ustawod. Przewagę ma wł. ustaw od. Parlament jest podporządkowany prawom natury i pr. pozytywnemu. Na straży nienaruszalności praw stoją sądy.

IDEA TOLERANCJI: postulat oddzielenia kość. od państwa. Niezależność wszystkich wyznań. Zas. tolerancji należy uchylić: względem ludzi niewierzących (brak trwałego syst. wart.), wyznań nakazujących posłuszeństwo obcej wł., grup mogących po dojściu do wł. znieść tolerancję.