skanuj0029

28 Rozdział 2.

Rys. 2.5. Układ lunet ekstensometru Martensa

Zasada działania przyrządu przedstawionego na rys. 2.3 jest następująca: na obwodzie części pomiarowej próbki nacięte są dwa miniaturowe rowki w rozstawie równym bazie ekstensometru, wynoszącym 1 = 100 mm. Ekstenso-metr składa się z trawersy 2, romboidu 5, do którego w osi obrotu zamocowane jest lusterko obracające się o kąt a, gdy próbka się wydłuża. Tor promienia świetlnego obserwacji przechodzi od oka obserwatora przez lunetę 4, następnie odbija się o kąt 2a od lusterka 6 i zatrzymuje na liniale z podziałką milimetrową. Aby wyeliminować wpływ ewentualnego zginania próbki, układ lusterek, lunet i liniałów jest zdwojony.

Zasada działania ekstensometru: podczas wydłużania się próbki ruchome ostrze w kształcie romboidu 5 z jednej strony jest oparte o nieruchomą nieod-kształcalną trawersę 2, z drugiej strony zaś spoczywa w rowku próbki 3, co sprawia, że ostrze się obraca, a wraz z nim lusterko 1. Tor promienia świetlnego po odbiciu się od lusterka zaczyna w miarę wydłużania się próbki wędrować po podziałce liniału 7. Wydłużenie próbki o wielkość Al powoduje obrót lusterka o kąt a, a więc słuszny jest związek:

Al = hsina.