skanuj0034 2

Próba ścisła rozciągania metali 33

2.5. Wyznaczanie umownej granicy proporcjonalności

Granicę proporcjonalności oznacza się według norm jako Rh - jest to gra-■n stosowalności prawa Hooka. Jest to graniczna wartość naprężenia, do któ-wykres rozciągania jest ściśle liniowy, a więc przyrostom wydłużenia jed-

A a

Btkowego odpowiadają proporcjonalne przyrosty naprężeni — = const.

As

Wartość Rh jest wartością umowną i zależy od dokładności pomiaru, a więc od dokładności ekstensometru zastosowanego do pomiaru.

2.6. Wyznaczanie umownej granicy sprężystości

Granica sprężystości, którą w polskich normach oznacza się jako R_sp, jest e> największa wartość naprężenia powodująca powstanie w próbce odkształceń fcwałych. Ze względów teoretycznych (budowa struktury stopów) stwierdzono, że każde naprężenie może spowodować trwałe odkształcenie, które jest mierzalne lub nie, w zależności od czułości przyrządów pomiarowych. W związku z tym ustalono kryterium graniczne odkształcenia względnego dla granicy sprężystości, wynoszące 0,05% długości pomiarowej próbki. Granicę tę definiuje się następująco:

R₀,o5 [MPa].

Próbę przeprowadza się metodą cyklicznego wzrostowego obciążania i odciążania próbki do poziomu zerowego siły z jednoczesną obserwacją odkształcenia trwałego. Jeżeli wskazanie ekstensometru przy poziomie zera siły wyniesie ~ 0,05% wartości odkształcenia próbki, ostatni poziom siły służy do obliczenia granicy sprężystości R_sp = Ro.os- Schemat obciążania próbki przedstawiono na rys. 2.8.

2.7. Wyznaczanie umownej granicy plastyczności

Umowną granicę plastyczności oznacza się według normy PN-EN 10002--1+AC1 jako R₀,2. Jest to takie naprężenie, które wywołuje w próbce trwałe wydłużenie względne, równe 0,2% jej początkowej długości pomiarowej. Oblicza się je ze wzoru:

Rq,2

Ę)2

odra [MPa]. $0