skanuj0047 4

jest gładka, kulista lub cylindryczna. Wytwarza czasami zygospory, czarne o kulistym kształcie i nierównej brodawkowatej ścianie.

Mucor racemosus (rys. 25) również występuje na owocach. Tworzy za rodnie mniejsze niż M. muccdo. na rozgałęzionych strzępkach. Grzybnia ma barwę biała lub żółtawa, a zaród nie żółtobrunatne. Kolumela jest okrągła lub jajowata. W hodowli beztlenowej grzybnia pączkuje, tworząc tzw. drożdże mukorowc.

RODZAJ RH1ZOPUS. Gatunki tego rodzaju wytwarzają chwytniki (rhizoid) i rozłogi (stolon) dochodzące do kilku centymetrów długości. Trzonki z zarodnikiem wyrastają w postaci pęków z miejsca, gdzie rozłogi stykają się z podłożem. W odróżnieniu od pleśni należących do rodzaju Mucor, gatunki z rodzaju Rhizopus po pęknięciu zarodni nic mają wokół kolumeli kołnierzyków. Kolumela ma kształt półkolisty i umieszczona jest na tzw. apofizie (apophise), czyli na rozszerzonym

f    9

Rysunek 25. Budowa i rozwój Mucor racemosus (wg Palucha): a zarodniki, b - zarodnik kiełkujący. c - strzępek grzybni / (d) chlamydosporami, c - sporangiofor /. zarodniami (sporangium), f- za-rodnia / endosporami. g - kolumela

wierzchołku trzonka (rys. 24). W odróżnieniu od owalnych zarodników Mucor, zarodniki Rhizopus mają kształt kanciasty.

Rhizopus nigricans (rys. 24) wytwarza grzybnię początkowo białą, później szarą. Półkolista zarodnia zawiera owalne lub kanciaste zarodniki. Pleśń ta nie rośnie w postaci drożdży (jak to zachodzi u rodzaju Mucor). Występuje bardzo często na produktach spożywczych, m.in. na owocach i chlebie. Posiana na podłoże stałe wypełnia naczynie w ciągu 2-3 dni.

RODZAJ TIIAMNIDIUM (rys. 26). Pleśń tę spotyka się na produktach zawierających dużo skrobi. Wytwarza ona na wierzchołku strzępki duże zarodnic o średnicy 100-200 um (podobnie jak Mucor) z kolumelą otoczoną kołnierzykiem, a na bocznych odgałęzieniach strzępki tworzą się gałązki zakończone małymi (średnicy 20 jim) sporangiolami bez kolumeli.

Rysunek 26. Pleśń Thamnidium elegans (wg Giaubit/--Kocha): I - sporangium. 2 - sporangioL

Do innych jednostek systematycznych zalicza się pleśnie, które mają zdolność wytwarzania zarodników drogą płciową w workach (ascus).

RODZAJ PENICILUUM.

Konidia tworzą się na kilkakrotnie rozgałęzionych koni-dioforach podobnych do pędzelków i stąd nazwa pędzlaki (rys. 27). Konidia wyrastają na butelkowatych komórkach, zwanych sterygmami (sterig-ma). Sterygmy osadzone są na komórkach - metulach (metu-lae). Natomiast metule wyrastają z komórek noszących nazwę rami. Rami położone są najbliżej strzępek konidial-nych. Budowa pędzelka może być różna mniej lub bardziej rozgałęziona, i z uwagi na to rodzaj PeniciUium po-dzielono na cztery grur>v zależnie oć układi sterygn oz?ałezien* srrzęr

Do rodzaju Peniciltiuni należy oKoło 140 gatunków. Występują om oarazo często na produktach żywnościowych. Młoda grzybnia jest biała, a w miarę starzenia się nabiera barwy charakterystycznej dla danego gatunku. Pleśnie należące do rodzaju Penicillium tworzą owocnie z zarodnikami na niższych trzonkach niż Aspergillus oraz wytwarzają zarodniki szybciej i obficiej od Aspergillus. Również