15178 skanuj0015 (166)

pominąć trawestację lub się w nią przeistacza.j»V tym sensie _1tobęym ciałem” jest wprowadzony wisty! I .«>m miana tekst ,,Wlazł kotek na płotek” iwprowad/<>m w oktawę godną Tassa — Piotra 'Kochanowskiego .senny pijaństwa i bijatyki mnichów.

Wątpliwości klasyfikacyjne wyraźnie odzwierciedliijii istotne pokrewieństwa tej odmiany parodii z trawnal* o.iu.yParodia przez immutację nie musi zagęszczać, gęszczańr—przemieszczać, poniekąd 'bowiem respektują właściwości stylowe oryginału: karykaturalny ipr/.tO| W * obraz uzyskuje, umieszczając..pierwowzór w nie pi stojącym mu otoczeniu, 'Podobnie funkcjonuje trawi* stacja heroikomiczna, tak że nieraz trudno ją odrÓiM od 'parodii i dlatego lepiey^^ńiż wieść długi spór U U syfikacyjny — powiedzieć, że trawestacia typu liii m komicznegosyt uuj e się na pograniczu parodii i trawi* śtacii właściwej—Ale podkreślić trzeba: mowa o „lypi* heroikomicznym”, a nie o eposie czy 'poemacie hirulko micznym. W tym sensie bowiem heroiczny jest nli t vI ko styl Homera, Wergiliusza, Tassa i Piotra Kochami#! śkiego, ale Dziadów, pacierza, Biblii czy ipieśni lucyjnej.

Graficznie można by wyniki tych rozważa ii tali przedstawić:

parafraza komiczna

Bliskie sąsiedztwo (na grafiku) parodii pr/o/ wienie (per immutationem) i trawestacji hemlkumlHiH^

pa obrazować rzeczywiste podobieństwo tych odmian Łrafrazy (komicznej). Nieco dalej leży obszar trawd-■tacji właściwej, 'bo tu z parodią mamy do czynienia piko w nielicznych wypadkach — w tych mianowicie,

W (których świat przedstawiony, opowiedziany niskim fcylem, jest fabułą literackiego pochodzenia.

■Każda z tych odmian była analizowana w niniejszych Łzważaniach. A więc już tylko dla porządku i dla pa-łiięci dopiszemy do każdej kratki grafiku przywoływane! przykłady: Juliana Tuwima «Buki.p+y    » pjń-

k^winarskięgo — to parodia przez dodawanie. (ner |diectionem), Zofii Nałkowskiej «Zdenerwowaniu Swi™ pirskiego — to parodia przez odejmowanie (per detrac-Udnem). tegoż Swinarskiegó JęJf^~7M3t^s^%«^6zdro--] Ł miłością — "T<3" parodia" pTżeź“”przemieszczenie (per hansmutationem), chociaż nie jest to typ całkiem czyny, bo iSwinarski korzysta także z efektu zagęszczenia Kągniętegó 'techniką odejmowania ogniw dramatycz-legiJTozwoj u akcj i. Ale czyste typy w ogóle nig istnie-k JSodię przez podstawienie (p.ęr.Jm^utationem) 41u₌..

Juliana Tuwima Jak Bolesław Leśmian, napisałby wierszyk «Wlazł kotek na płotek». Jako przykład Ifcwestacji zstępującej, czyli heroikomicznej, przyto-■yć można i Moriachomaclit^ TCrasickiego, Adama Mic-I Uf wic za «Dziady» Swinarśkiego, Boya Kuplet zorga-] monjanego studenta i anonimowy rokoszański Pacierz) ■tomiast trawestację właściwą reprezentują m. in.: Boya Proroctwo królowej Jadwigi, Blumauera Vergils IA<meis»₎ Minkiewicza Piękna Helena tudzież wszelkie ■opki polityczne.

9

11 'owiedziałem przedtem, że pastisz_w. zasadzie nie

■leży do rodziny parafraz komicznych. Wypada wy-

383