Barbiturany łatwo hydrolizują, co prowadzi do degradacji układu heterocyklicznego i wytworzenia odpowiednich pochodnych mocznika. Może także zachodzić utlenianie podstawników przy C5, a wytworzone pochodne hydroksylowe czy karbonylowe ulegają sprzęganiu z kwasem glukuronowym (ryc. 6.26).
(CHi),
N(CH,)2
Chloropromazyna
nh2
Ryc. 6.27. Schemat biotransformacji chloropromazyny
Pochodne fenotiazyny łatwo utleniają się do odpowiednich pochodnych hydroksylowych, produkty tej reakcji mogą ulegać sprzęganiu z kwasem glukuronowym. Możliwa jest także reakcja N-demetylacji, a wytworzona amina może dalej się sprzęgać, np. z grupą acetylową (ryc. 6.27).
Substancja lecznicza wprowadzona do organizmu może wydalać się różnymi drogami. Najważniejszą rolę w tym procesie odgrywają nerki, wydalające substancję leczniczą do moczu, oraz wątroba wytwarzająca żółć, z którą substancja lecznicza przedostaje się do jelit, a następnie wydalana jest z kałem.
Inną drogę wydalania substancji leczniczych z organizmu stanowi produkt ślinianek — ślina — oraz wydzielina gruczołów potowych skóry — pot.
Niektóre substancje lecznicze mogą wydalać się z powietrzem wydychanym z płuc.
Nerka jest parzystym narządem, położonym poza otrzewną na tylnej ścianie jamy brzusznei, po obu stronach kręgosłupa. Od strony przyśrodkowej naczynia, nerwy i miedniczka wnikaiąc w głąb narządu tworzą tzw. wnękę nerkową. Nerki są otoczone przez zewnątrzotrzewnową tkankę łączną, tworzącą torebkę nerkową. Ponadto tkanka okolicy nerki zawiera dużą ilość tłuszczu tworząc torebkę tłuszczową, chroniącą narząd przed wstrząsami.
Na przekroju nerki można wyróżnić 2 zasadnicze części, a mianowicie ciemniejszą część korową i jaśniejszą część rdzeniową.
Kora nerki stanowi część obwodową narządu, jej wypustki wnikają w głąb części rdzeniowej tworząc tzw. słupy nerkowe.
Część rdzeniowa nerki składa się z szeregu piramid nerkowych, zwróconych podstawą ku górze. Wierzchołek każdej piramidy, tworzący brodawkę nerkową, skierowany jest do zatoki nerkowej w okolicy wnęki.
Podstawową jednostką czynnościową nerek jest nefron (ryc. 7.1) który składa się z kłębka, cewki krętej bliższej (I rzędu), pętli nefronu i cewki krętej dalszej (II rzędu).
Kłębek nerkowy zbudowany jest z pętli naczyń włosowatych oraz torebki kłębka (Bowmana). Ma on 2 bieguny: naczyniowy i kanalikowy. Przez biegun naczyniowy wnika do kłębka naczynie doprowadzające, które rozgałęzia się na liczne, tworzące sieć, naczynia włosowate. Naczynia te łączą się wkrótce w naczynia odprowadzające, które po opuszczeniu kłębka oplatają cewki kręte nefronu. Splot naczyń każdego kłębka otacza torebka kłębka, tworząc szczelinowatą przestrzeń. Wewnętrzna blaszka tej przestrzeni przylega ściśle do naczyń włosowatych kłębka i stanowi wielowarstwowy
Wydalanie substancji leczniczej 95