DSCN6700 (Kopiowanie)

149

| Csło*ii'k

inna częśc jelita) może ulec skrętowi wokół osi długiej, co prowadzi do niedrożności (zamknięcia światła) jelita. Stan niedrożności (określany popularnie jako „skręt kiszek”) powoduje - obok zamknięcia światła - dodatkowo uciśnięcie naczyń krwionośnych. Może to prowadzić do martwicy części jelita i pod groźbą śmierci wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej (zazwyczaj usunięcia fragmentu jelita). Głównym objawem niedrożności jelit jest bardzo silny ból brzucha.

Ryc. 8-101. Budowa anatomiczna jelita grubego (przekrój poprzeczny) (JD)

Błona śluzowa jelita grubego wysiana jest nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, który wpukla się w błonę, wytwarzając gruczoły. W nabłonku tym wyróżnić możemy pięć głównych typów komórek, z których cztery: enterocy-ty, komórki kubkowe, enteroendokrynowe i niezróżnicowa-ne opisane zostały przy omawianiu jelita cienkiego. Piątym typem są - charakterystyczne dla jelita grubego - komórki zwakuolizowane (czyli zawierające liczne wodniczki). Cechą omawianej części jelita jest występowanie bardzo licznych komórek kubkowych (produkujących śluz) - ich liczba jest | tówna liczbie enterocytów (podczas gdy w jelicie cienkim przypada 10 entcrocytów na jedna komór-kękubkową).

Błona mięśniowa jelita grubego jest dwuwarstwowa. Warstwa wewnętrzna (okrężna) ma grubość ok. 1 mm, natomiast warstwa zewnętrzna (podłużna) podzielona jest na trzy grube pasma, określane jako taśmy. Błona surowicza - otrzewna - pokrywa jelito ślepe, okrężnicę poprzeczną iesowatą oraz część odbytnicy, natomiast pozostałe części - leżące pozaotrzewnie - okryte są tkankąlączną wiotką.

Wyrostek robaczkowy (łac.: appendix vermiformis) jak sama nazwa wskazuje ma kształt „robaka” ijest uwypukleniem jelita ślepego. Światło wyrostka ma przeważnie kształt trójkątny i nie przekracza 0,5 cm. Oprócz gruczołów w błonic śluzowej występują liczne grudki chłonne, obecne także w Wonie podśluzowej. Wyrostek robaczkowy często ulega procesom zapalnym. Jednym z głównych objawów jest wówczas ból w dole brzucha po prawej stronie, często z towarzyszącą gorączką. Nieleczone przewlekłe stany zapalne wyrostka mogą prowadzić do zarastania jego światła; natomiast w następstwie ostrego stanu zapalnego może dojść do perforacji (pęknięcia wyrostka) i zapalenia otrzewnej, co zagraża życiu pacjenta.

Końcowy odcinek przewodu pokarmowego stanowi kanał odbytniczy. W jego obszarze nabłonek jednowarstwowy walcowaty (pochodzenia endodermalnego) przechodzi w nabłonek wielowarstwowy plaski (ektodermalny). Warstwa mięśniówki okrężnej - o grubości ok. 1 mm - osiąga w końcowym odcinku grubość około 5 mm, wytwarzając wewnętrzny zwieracz odbytu. Zewnętrzny zwieracz odbytu utworzony jest przez włókna szkieletowe (mięsień zewnętrzny zwisratz odbytu).

8-8.6.S.5. Wątroba (łac.: hepar)

Wątroba (łac.: ńępa/j jest największym gruczołem w organizmie człowieka. Stanowi właściwie “pomne laboratorium, w którym zachodzą najróżniejsze reakcje chemiczne.

Wątroba znajduje się w prawym podżebizu, od góry graniczy z przeponą (ryc. 8-96). Można w niej wyróżnić dwie powierzchnie: przeponową (od góry) i trzewną (od dołu). W powierzchni ^!,«wnej wyróżnia się wrota wątroby, przez które wnikają do wnętrza narządu: żyła wrotna (prown-jajfn luew z jelit), tętnica wątrobowa i splot nerwowy, zaś opuszczają wątrobę tędy naczynia chlon-B¹ przewód wątrobowy wspólny. U dorosłego człowieka wątroba waży od I $00 do 1800 g i składa