skanuj0064 2

Jej rozpoznawaniu. W tym kontekście np. pracowanie planu poprawy warunków oraz jakości Życia rodziny dysfunkcjonalnej, opiera się tutaj na rzetelnych, pogłębionych, trafnych oraz wielostronnych (interdyscyplinarnych) wynikach badań empirycznych. Jndukcjonizm, a głównie holizm metodologiczny w badaniach nad funkcjonowaniem określonych środowisk wychowawczych, wynikają z oczywistego faktu, iż potencjalne zagrożenia, tudzież trudności związane z efektywną realizacją celów spoleczno-pedago-gicznych, odnoszą się zarówno do wielu różnorodnych środowisk, grap, instytucji oraz osób - ról; z drugiej strony tzw. efekty socjalno-wychowaw-czcj działalności poszczególnych systemów społecznych, są przecież funkcją wpływu wielu różnorodnych czynników, elementów czy składników (np. biologicznych, społecznych, demograficznych, psychologicznych, prakseolo-gicznych, merytorycznych, politycznych), które nie sposób pominąć w diagnozie źródeł, objawów czy skutków określonego zjawiska, a których całościowy i rzetelny obraz stanowić może podstawę do podjęcia decyzji, co do sensowności oraz kierunku zmian. W tym również kontekście należałoby przypomnieć, iż specyficznymi paradygmatami, na podstawie których pedagogowie społeczni definiują pojęcie wychowania oraz środowiska wychowawczego są, z jedną strony integralne oraz dynamiczne ujęcie człowieka jako istoty bio-socjo-kulturalnej. z drugiej podkreślenie sty-mulująco-wycliowawczej, zarówno naturalnej, społecznej, kulturalnej, jak i obiektywnej, subiektywnej oraz materialnej i duchowej roli struktury środowiska. Głównie indukcyjny charakter moją również konstruowane przez pedagogów społecznych modele lepszej rzeczywistości wychowawczej. Często są to bowiem albo istniejące już pożądane wzory np. szkoły, ośrodka pomoey-spoleranej ozy stosunku wychowawczego, albo jest to swoiście pojęty typ idealny, zawierający istotne elementy wszystkich cech empirycznych danego systemu.

Podsumowanie

W rozdziale lym analizowano pracę socjalną jako swoistą działalność opiekuńczo-wychowawczą W związku z powyższym rozdział rozpoczęła ogólniejsza sekwencja na temat interdyscyplinarnego charakteru pracy socjalnej. Zawarto w niej myśl, iż pomoc społeczna oraz ulepszanie warunków ludzkiego życia poprzez ingerowanie w relacje podopieczny - środowisko jako podstawowy cel pomocy, z natury rzeczy tworzą związki bardzo złożone, które muszą obejmować również bardzo różnorodny przedmiot oddziaływań. W związku z tym pedagog lub ściślej rzecz ujmując - pedagogicznie zorientowany pracownik socjalny, w diagnozie sytuacji podopiecznego po-

winien, stosować się do ujęcia pracy socjalnej przez H. Radlińską, która m.in. stwierdziła, iż w istocie jest to dyscyplina rozwijająca się na skrzyżowaniu nauk biologicznych i społecznych z etyką i kulturoznawstwem, dzięki własnemu punktowi widzenia lub, iż pracownik socjalny interesuje się wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgów kultury na człowieka w różnych fazach życia, krzewieniem wartości oraz przetwarzaniem środowiska siłami człowieka w imię ideału.

Szczególnego w tym kontekście znaczenia nabierają związki i zależności pomiędzy pracą socjalną opieką oraz pracą wychowawczą: wszak bowiem trudno sobie wyobrazić pomoc bez jej wychowawczego aspektu. Zagadnienie to jest rozpatrywane głównie w podrozdziale pt. Praca socjalna jako swoisty stosunek wychowawczo-opiekuńczy. Autor doszedł w nim m.in. do wniosku, iż opieka jako trwałe zaspokajanie tzw. ponadpodmiotowych potrzeb podopiecznego, w istocie jest ważnym etapem pracy socjalnej, której jednak cele i zadania daleko wykraczają poza ową interpersonalną relację. Z drugiej strony trudno sobie wyobrazić sytuację autonomicznej pracy socjalnej tudzież opieki, pozbawionych składników aksjologicznych oraz tele-ologicznych. Podobnie zresztą jak trudno o humanistyczną postawę wychowawczą bez uwzględnienia w niej elementarnych potrzeb socjalno-opiekuń-czych wychowanka.

Stosunkowo najszerzej w rozdziale tym ujęto pracę socjalna w kontekście pedagogiki społecznej. Stało się tak dlatego, iż - zwłaszcza w polskiej tradycji naukowej - pedagogikę społeczną w węższym rozumieniu definiuje się właśnie jako teorię wychowawczej funkcji pracy socjalnej. Podkreśla się w ten sposób naturalny niejako fakt, iż pomoc społeczna polega nie tylko na zaspokojeniu ludziom ich. elementarnych potrzeb, ale również - lub nawet przede wszystkim - na wydobywaniu i pomnażaniu wartości i sił, na ich usprawnianiu oraz pomnażaniu dla dobra ludzi, na przetwarzaniu środowiska ich siłami, na kompensowaniu braków rozwojowych poprzez wzmacnianie szans rozwojowych podopiecznych przy ich współudziale; w istocie najszerzej rozumiany społeczno-wychowawczy sens pracy socjalnej ujmowałby pracę socjalną jak postawę, której celem byłoby przeobrażanie środowiska siłami społecznymi. Za tego rodzaju stwierdzeniami kryje się głębszy sens zarówno tego czym w istocie jest praca socjalno-wychowawcza, jak tego jakiego rodzaju społeczno-humanistyczne implikacje się z tego typu działalnością wiążą (np. postawa krytyczno-demaskatorska oraz holistyczno-indukcyj-ny sposób analizowania sposobu życia człowieka).

131