skanuj0069

Pojęcie i istota podatku.

Podatek jest klasyczną daniną publiczną. Dochody uzyskiwane z tytułu opodatkowania stanowią podstawę gospodarki budżetowej państwa i służą finansowaniu wydatków publicznych. Wzrastającemu zapotrzebowaniu na dochód publiczny z reguły towarzyszy wzrost opodatkowania.

Podatek ma swój aspekt ustrojowy, ekonomiczny i prawny.

W aspekcie ustrojowym chodzi o odpowiedź na pytanie, kto posiada polityczną i prawną władzę by ustanawiać podatki, a w rzeczywistości jest to pytanie o normatywną podstawę uchwalania obciążeń podatkowych. Taką podstawą prawną jest konstytucja. To w niej zawarte są zapisy dotyczące podatków, co ma istotny wpływ na stanowienie ustaw podatkowych jak i ich stosowanie.

Ponieważ podatek dotyczy bezpośrednio stosunku między państwem a obywatelem ma znaczenie polityczne. A zatem o tym jakiego rodzaju będą uchwalone podatki decyduje większość parlamentarna.

W aspekcie ekonomicznym - podatek jest formą przewłaszczenia - na rzecz państwa lub innego związku publicznoprawnego (np.gminy) - od podmiotów części ich przychodów, dochodów czy majątku. Realizacja tego obowiązku jest zapewniona możliwością stosowania środków przymusu prawnego ze strony państwa w celu wyegzekwowania tego świadczenia. Jednak zakres przewłaszczenia nie może być ustalony w sposób dowolny, musi uwzględniać zdolność płatniczą podatnika.

W aspekcie prawnym - podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej (art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa).

Publicznoprawny charakter podatku wynika z faktu, że to państwo ma prawo nakładania podatków. Jest to jednostronny akt władzy wykonywany ze strony państwa, który ujawnia się w formie wydania stosownej ustawy. Tylko w drodze ustawy państwo ma prawo nakładania podatków.

Nieodpłatność podatku oznacza, że w zamian za wniesione świadczenie pieniężne wpłacający nie otrzymuje od państwa żadnego bezpośredniego świadczenia mającego charakter ekwiwalentu. Zapłata podatku nie wiąże się z możliwością wnoszenia roszczeń wobec państwa.

Przymusow ość oznacza, że podatek jest świadczeniem nakładanym przez państwo jednostronnie. Podatek jest wyrazem władztwa podatkowego, które jest zasadniczym przejawem zwierzchnictwa państw-owego. Nałożony przez państwo w sposób jednostronny podatek może być przymusowo wyegzekwowany w drodze wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Bezzwrotność podatku oznacza, że świadczenie podatkowe uiszczone w należnej wysokości ma charakter definitywny i nie podlega zwrotowi na rzecz płacącego.

1