UKŁAD MOCZOWY
Pęcherz moczowy ............ 106
Cewka moczowa ................. 106
UKŁAD ROZRODCZY
Narządy rozrodcze męskie ...........................................................112
Narządy rozrodcze żeńskie ..........................................................113
UKŁAD NERWOWY
Rdzeń przedłużony..............................................................................133
Rdzeń kręgowy....................................................... 135
Nerwy czaszkowe ..............................................................................137
NARZĄDY ZMYSŁÓW
Narząd wzroku - oko........................................................................142
Narząd słuchu - ucho.......................................................................147
Narząd powonienia - nos ...............................................................150
Narząd smaku - język......................................................................152
Narząd dotyku - skóra ....................................................................154
Słowniczek polsko-łaciński .....................................................................157
WSTĘP
Biologia jest nauką zajmującą się opisywaniem budowy i funkcjonowania organizmów żywych. Dzielimy ją na takie działy, jak: morfologia, która jest nauką o budowie organizmu, i fizjologia, która jest nauką opisującą czynności całego układu, jakim jest organizm żywy.
Do najstarszych nauk biologicznych zaliczyć możemy anatomię (z greckiego anatome, czyli krajać, rozczłonkowywać). Opisuje ona szczegółową budowę narządów i układów znajdujących się w korelacji ze sobą, pozwala także na zrozumienie mechanizmu ich powstawania w zarysie dziejów.
Uwzględniając badania z dziedziny cytologii, embriologii i anatomii porównawczej. możemy stwierdzić, że anatomia człowieka zajmuje się dogłębnym poznaniem i zrozumieniem budowy żywego organizmu ludzkiego w czasie ontogenezy i filogenezy.
Anatomia i fizjologia uzupełniają się wzajemnie, co wpływa na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu. Nie zrozumiemy czynności narządów, jeśli nie będzie nam znana ich budowa. Budowa narzuca kierunek wykonywanych czynności, a funkcja kształtuje narząd. Znajomość obu nauk pozwala zrozumieć prawa rządzące rozwojem i przebiegiem procesów życiowych, umożliwia ich kontrolę i regulację w zdrowym organizmie. Gromadzona wiedza anatomiczna służy przede wszystkim medycynie, która zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób, będących przyczyną zniekształcenia i błędnego funkcjonowania poszczególnych części organizmu. W wykonywaniu poszczególnych czynności fizjologicznych, np. trawienia, oddychania, wydalania, biorą udział całe zespoły narządów przystosowanych do ich wykonywania.
Te zespoły to układy lub systemy.
W organizmie żywym możemy w yróżnić następujące układy narządów:
1. Układ narządów ruchu, w skład którego wchodzą:
♦ układ kostny złożony z kości:
♦ układ stawowo-w ięzadłowy stanowi on bierną część układu narządu ru
chu;
♦ układ mięśniowy porusza kośćmi, jest czynną częścią układu ruchu.
2. Układ krążenia złożony z serca, naczyń krwionośnych i chłonnych.
3. Układ dokrewny złożony z gruczołów o wydzielaniu wewnętrznym.
4. Układ trawienny zbudowany z narządów, których zadaniem jest pobieranie pokarmu, transport, trawienie, wchłanianie i wydalanie.
H