Spis Treści 2 (skan by buby77)

Wątroba.....................................................................................................97

Trzustka ..................................................................................................100

Jelito cienkie .......................................................................................101

Jelito grube...........................................................................................102

UKŁAD MOCZOWY

Nerka........................................................................................................105

Pęcherz moczowy..............................................................................106

Cewka moczowa ................................................................................106

UKŁAD ROZRODCZY

Narządy rozrodcze męskie ...........................................................112

Narządy rozrodcze żeńskie ..........................................................113

Jama nosowa .......................................................................................116

Gardło ......................................................................................................116

Krtań ........................................................................................................116

Tchawica ................................................................................................124

Płuca .........................................................................................................124

UKŁAD NERWOWY

Mózgowie................................................................................................132

Rdzeń przedłużony..............................................................................133

Rdzeń kręgowy....................................................................................135

Nerwy czaszkowe..............................................................................137

NARZĄDY ZMYSŁÓW

Narząd wzroku - oko ........................................................................142

Narząd słuchu - ucho.......................................................................147

Narząd powonienia - nos ...............................................................150

Narząd smaku - język......................................................................152

Narząd dotyku - skóra ....................................................................154

Słowniczek polsko-łaciński .....................................................................157

Indeks...................................................................................................................202

B

WSTĘP

Biologia jest nauką zajmującą się opisywaniem budowy i funkcjonowania organizmów żywych. Dzielimy ją na takie działy, jak: morfologia, która jest nauką o budowie organizmu, i fizjologia, która jest nauką opisującą czynności całego układu, jakim jest organizm żywy.

Do najstarszych nauk biologicznych zaliczyć możemy anatomię (z greckiego anatome, czyli krajać, rozczłonkowywać). Opisuje ona szczegółową budowę narządów i układów znajdujących się w korelacji ze sobą, pozwala także na zrozumienie mechanizmu ich powstawania w zarysie dziejów.

Uwzględniając badania z dziedziny cytologii, embriologii i anatomii porównawczej, możemy stwierdzić, że anatomia człowieka zajmuje się dogłębnym poznaniem i zrozumieniem budowy żywego organizmu ludzkiego w czasie ontogenezy i filogenezy.

Anatomia i fizjologia uzupełniają się wzajemnie, co wpływa na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu. Nie zrozumiemy czynności narządów, jeśli nie będzie nam znana ich budowa. Budowa narzuca kierunek wykonywanych czynności, a funkcja kształtuje narząd. Znajomość obu nauk pozwala zrozumieć prawa rządzące rozwojem i przebiegiem procesów życiowych, umożliwia ich kontrolę i regulację w zdrowym organizmie. Gromadzona wiedza anatomiczna służy przede wszystkim medycynie, która zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób, będących przyczyną zniekształcenia i błędnego funkcjonowania poszczególnych części organizmu. W wykonywaniu poszczególnych czynności fizjologicznych, np. trawienia, oddychania, wydalania, biorą udział całe zespoły narządów przystosowanych do ich wykonywania.

Te zespoły to układy lub systemy.

W organizmie żywym możemy wyróżnić następujące układy narządów:

1.    Układ narządów ruchu, w skład którego wchodzą:

♦    układ kostny - złożony z kości;

♦    układ stawowo-więzadłowy - stanowi on bierną część układu narządu ru

chu;

♦    układ mięśniowy - porusza kośćmi, jest czynną częścią układu ruchu.

2.    Układ krążenia - złożony z serca, naczyń krwionośnych i chłonnych.

3.    Układ dokrewny - złożony z gruczołów o wydzielaniu wewnętrznym.

4.    Układ trawienny - zbudowany z narządów, których zadaniem jest pobieranie pokarmu, transport, trawienie, wchłanianie i wydalanie.

1